Giải đáp của Cha Edward McNamara, Dòng Đạo Binh Chúa Kitô (LC), giáo sư phụng vụ của Đại học Regina Apostolorum (Nữ Vương các Thánh Tông Đồ), Rôma.
Hỏi: Xin cha giúp tư vấn cho thủ tục đúng khi sắp xếp các Bình thánh và Chén thánh trên bàn thờ sau khi tiếp nhận lễ vật. Cho rằng trong một Thánh lễ đồng tế đông linh mục, sẽ cần nhiều Bình thánh và Chén thánh, liệu có là thích hợp để sắp xếp chúng đối xứng với vị trí trang trọng của Chén thánh và Bình thánh của chủ tế không? Có một số nhà phụng vụ tự xưng muốn nhấn mạnh rằng “chỉ có MỘT bánh và MỘT thân xác thôi”, cho nên chỉ có Chén thánh và Đĩa thánh/Bình thánh của chủ tế được đặt ở trung tâm Khăn thánh, còn các bình phụ khác nên đặt “qua một bên”. Điều này dường như đối với tôi thật là khó hiểu khi truyền phép Bánh và Rượu. – I. M., Đảo Jersey, Vương quốc Anh.
Đáp: Trong số các quy chế rõ ràng nhất đề cập đến chủ đề này, là các quy chế được Hội đồng Giám mục Hoa Kỳ công bố về việc Rước Lễ dưới hai hình. Mặc dù các quy chế này không có hiệu lực pháp luật bên ngoài Hoa Kỳ, nhưng chúng mang tính biểu hiện và đã được Tòa Thánh chấp thuận.
Trong số các gợi ý thực hành có các điều sau đây:
“32. Trước khi Thánh Lễ bắt đầu, rượu và bánh được đặt trong các bình với kích thước và số lượng thích hợp. Sự có mặt trên bàn thờ của một Chén thánh duy nhất và một Đĩa thánh lớn có thể biểu hiện một bánh và một chén, mà qua đó chúng ta tụ họp thành “Một thân thể của Chúa Kitô, một hiến lễ sống động tạ ơn”. Khi điều này là không thể được, cần lưu ý rằng số lượng các bình không nên vượt quá nhu cầu sử dụng.
“Trong Chuẩn bị Lễ vật:
“36. Bàn thờ được chuẩn bị với Khăn thánh, Khăn lau chén, Sách lễ và Chén thánh (trừ khi Chén được chuẩn bị ở một bàn cạnh) bởi thầy phó tế và các người giúp lễ. Lễ vật bánh và rượu được các tín hữu dâng tiến, và được tiếp nhận bởi Linh mục hay phó tế tại một nơi thuận tiện (xem GIRM, số 333). Nếu một Chén là không đủ cho việc Rước Lễ dưới hai hình cho các linh mục đồng tế, hoặc các tín hữu của Chúa Kitô, nhiều Chén thánh chứa đầy rượu được đặt trên một Khăn thánh trên Bàn thờ trong vị trí thích hợp. Thật là đáng khen rằng Chén thánh chính là lớn hơn các Chén thánh khác được chuẩn bị cho việc Rước lễ”.
Một mặt, các quy chế này trình bày tình huống ưa thích của một Chén thánh và một Đĩa thánh lớn. Mặt khác, các quy chế nhường chỗ cho thực tế của nhiều tình huống khác nhau, và khôn ngoan tránh đưa ra các đề xuất cứng nhắc cho mọi hoàn cảnh.
Tính linh hoạt này cũng có thể được sử dụng để trả lời cho câu hỏi của bạn đọc trên đây.
Trong khi chắc chắn là vị trí trang trọng luôn phải được dành cho Chén thánh và Đĩa thánh của chủ tế, được đặt trực tiếp ngay trước mặt Ngài, các Chén thánh và Bình thánh khác có thể được bố trí bên cạnh Chén thánh chính trên một Khăn thánh lớn, hoặc trên các Khăn thánh khác được đặt trên Bàn thờ.
Trong một số lễ đồng tế quá đông linh mục cần nhiều bình, cần có một Khăn thánh đặc biệt lớn gần bằng Bàn thờ, được đặt trên Bàn thờ trước thánh lễ đồng tế ấy, để cho mọi Chén thánh và Bình thánh ở trong khu vực Khăn thánh này.
Trong số các yếu tố cần được quan tâm là số lượng các bình. Nếu chúng ta chỉ nói đến một hoặc hai bình phụ, thì việc có tất cả mọi thứ trên một Khăn thánh là thích hợp hơn. Còn nếu có nhiều bình, thì cần có thêm các Khăn thánh, được đặt theo cách như thế nào để không ngăn việc mọi người nhìn thấy Chén thánh chính và Bình thánh chính, và cũng tôn trọng sự đối xứng theo cảm thức chung và tính thẩm mỹ.
Các yếu tố khác cần được xem xét bao gồm kích thước của Bàn thờ, sự cung ứng dịch vụ cho các sự di chuyển khác nhau, số lượng các vị đồng tế và tín hữu, và phương pháp được lựa chọn cho việc cho Rước lễ. Bởi vì tất cả các điều này có thể thay đổi từ Thánh lễ này đến Thánh lễ khác, không có quy tắc phổ quát nào có thể áp dụng cho tất cả mọi trường hợp được.
Nguyễn Trọng Đa
