Trong câu chuyện gọi môn đệ ở phúc âm Maccô, Matthêu là “LêVi von ông Alphê” (Mc 2,14 so Lc 5,27). Ở Matthêu chương 9 câu 9 và trong sách Tông Đồ ngài có tên đơn sơ là Matthêu. Sau ơn gọi, Matthêu chiêu đãi Chúa và những người tháp tùng một bữa tiệc, nơi đó Chúa Giêsu nói với những người Pharisêu “Tôi đến để kêu gọi kẻ tội lỗi, chứ không phải người công chính!”.
Có lẽ sau này Matthêu giảng đạo ở Ethiopie, Parthier và Ba Tư. Di hài của ngài được tôn kính ở Salermo.
Chúa Giê-su với phương châm: “Ta đến không phải để kêu gọi người công chính mà để kêu gọi kẻ có tội,” Ngài gần gũi tiếp xúc với tội nhân. Trong khi những người khác khinh bỉ, Ngài và các môn đệ cùng ngồi ăn uống với những người tội lỗi và thu thuế. Hơn thế nữa, Ngài đã kêu gọi làm môn đệ – rồi sau sẽ chọn làm tông đồ – một người thu thuế là Lêvi, ngay lúc ông ta đang làm nghề thu thuế trước mắt mọi người.
Đi ngang qua trạm thu thuế, Người thấy ông Lêvi là con ông Anphê, đang ngồi ở đó. Người bảo ông: “Anh hãy theo tôi!” Ông đứng dậy đi theo Người. (c. 13).
Tin Mừng của Thánh Lễ hôm nay mở đầu và kết thúc với “ơn kêu gọi”. Và Chúa Giêsu không kêu gọi “những người công chính”, nhưng kêu gọi « những người tội lỗi”, là chính chúng ta, là mỗi người chúng ta. Và trong trường hợp của thánh Mát-thêu, đó không phải là ơn gọi “chung”, nhưng là ơn gọi tông đồ, là tông đồ thánh sử : Người khoẻ mạnh không cần thầy thuốc, người đau ốm mới cần. Tôi không đến để kêu gọi người công chính, mà để kêu gọi người tội lỗi. (c. 17)
Thật thế, Tin Mừng mời gọi chúng ta vượt qua bình diện sự kiện để chiêm ngắm mầu nhiệm ơn gọi đến từ tình yêu nhưng không của chính Đức Giêsu : Đức Giêsu kêu gọi Mátthêu như ông đang là, đang lay hoay với công việc, với những bận tâm của riêng mình. Cũng giống như khi Ngài gọi hai anh em Phêrô và Anrê, hai anh em Giacôbê và Gioan; Ngài gọi khi họ đang lay hoay với lưới với thuyền cùng với những người thân, khi họ đang bận tâm với những vấn đề của cuộc sống (x. Mc 1, 16-20). Ngài dường như không cần chuẩn bị lâu dài các ông rồi mới gọi; tiếng gọi của Đức Giêsu thật nhưng không, đặt hết lòng tin nơi người nghe.
Lời kêu gọi của Chúa Giêsu mạnh đến độ làm bật tung Mátthêu ngay tại nơi ông làm việc, nơi ông gắn bó, nơi nuôi sống ông và gia đình, nơi là sự nghiệp của ông, là cuộc đời của ông. Chúng ta còn chậm chạp và dây dưa trong cách đáp lại, chính là vì chúng ta chưa thực sự nghe được tiếng gọi của Người. Vì thế, chúng ta hãy ước ao và xin đích thân nghe được tiếng Chúa gọi với tất cả sức mạnh của Lời Chúa, không chỉ một lần, nhưng hằng ngày và suốt đời. Lời Chúa sẽ đụng chạm đến chốn sâu thẳm nhất nơi con người của chúng ta, sẽ biến đổi chúng ta, vì Lời Chúa là Lời tạo dựng nên chúng ta .
Ơn gọi của Mátthêu làm chúng ta tin tưởng vào lòng thương xót của Chúa. Chúa đâu có đòi hỏi chúng ta những lễ vật cao sang vì quả thật Chúa đâu cần và ta đâu có của gì xứng đáng với Chúa. Khi ta muốn Phúc Âm hóa đời sống mình là lúc ta muốn điều Chúa mong mỏi nơi ta. Ngài chỉ mong mỏi nơi chúng ta một điều đó là thái độ chân thành và dứt khoát để hoán cải đi theo Chúa như Mátthêu đã làm.
Đến với Chúa, Matthêu tìm được ý nghĩa đời mình ; đến với Chúa, bọn thu thuế và tội lỗi tìm lại phầm giá của người con ; đến với Chúa, ta được sống dồi dào, sống trọn vẹn, sống đời đáng sống nhờ lãnh nhận thần lực Thánh Thể và Lời hằng sống, nhờ yêu bằng trái tim của Thiên Chúa Tình Yêu, nhờ đi trên lối nẻo của Đấng là Đường và Sự Thật.
Lịch sử cho thấy lòng cảm thông và tha thứ của Thiên Chúa được thể hiện qua không biết bao nhiêu cuộc gặp gỡ của Ngài với các tội nhân cũng như những bài dụ ngôn của Ngài. Tha thứ thiết yếu có nghĩa là tạo ra một cơ may cho người khác. Với người thu thuế tên là Lêvi, Chúa Giêsu đã kết nạp ông vào hàng ngũ các môn đệ của Ngài. Với Gia kêu, thủ lãnh của những người thu thuế, Ngài đã đến tận nhà viếng thăm. Với người đàn bà phạm tội ngoại tình, Ngài đã nói với tất cả tâm tình trìu mến: Chị hãy về, và đừng phạm tội nữa. Với Phêrô, người môn đệ thân tín phản bội, Chúa Giêsu đưa mắt nhìn với tất cả cảm thông và thương mến. Lời mời gọi của Chúa vẫn luôn vang vọng và tha thiết: “Hãy theo Ta”. Tâm tình đáp trả còn tùy thuộc ở thái độ của mỗi người chúng ta.
Qua ơn gọi của Thánh Matthêu, ta thấy đó là kinh nghiệm nền tảng về lòng nhân từ của Thiên Chúa, và chính kinh nghiệm này làm cho chúng ta có thể nhân từ với nhau và hiến dâng đời mình để làm chứng nhân. Nếu chúng ta tự cho mình là công chính, tự cho thôi và vì thế chỉ là ảo tưởng, chúng ta sẽ không có kinh nghiệm về lòng nhân từ và cũng chẳng có thể sống nhân từ. Đi theo Đức Giê-su, trong ơn gọi Ki-tô hữu và nhất là ơn gọi thánh hiến, chính là đi theo “Hiện Thân Lòng Thương Xót của Thiên Chúa”.
Mỗi người trong chúng ta cũng có những lúc yếu đuối, …khiến chúng ta mặc cảm vì quá khứ không mấy tốt đẹp. Biết đâu chính chúng ta cũng có lúc ngã lòng, chán nản, muốn buông xuôi trước những lời dèm pha, đố kị, ghen tương của những người xung quanh…
Đừng nhìn vào quá khứ để buồn đau, cô đơn, tuyệt vọng, nhưng hãy nhìn về phía trước, nhìn vào tương lai, để sống trong vui tươi, hy vọng, bình an.
Đừng nhìn vào quá khứ tội lỗi của mình, để chìm sâu trong tuyệt vọng, nhưng hãy nhìn lên Chúa, là Đấng đầy lòng khoan dung, nhân từ, sẵn sàng đón nhận chúng ta, kể cả quá khứ tội lỗi của bản thân chúng ta.
Lòng thương xót của Chúa biểu lộ ra cho mỗi người chúng ta trong Bí tích Giải tội là bằng chứng Chúa yêu thương chúng ta, xóa bỏ tội lỗi của ta, để ta được giao hòa với Thiên Chúa và anh chị em của mình.
Ta hãy luôn ca ngợi lòng thương xót của Chúa.
Và ta hãy cầu xin Chúa cứu vớt nhân loại hôm nay đầy tràn tội lỗi, được nhận biết lòng nhân từ của Chúa để sám hối, trở về với Ngài. Ta hãy vui mừng sung sướng, như ông Matthêu được Chúa thứ tha, biến đổi để trở thành tông đồ của Chúa, và làm chứng lòng nhân từ thương xót của Ngài cho mọi người được biết, tin, yêu mến Ngài.
Huệ Minh
