Ý nghĩa của Sáng thế 9,3-5

Thiên Chúa lại công bố về khoản lương thực cho cả loài người lẫn loài thấp kém hơn (c. 3), như trước đây Người đã ban “cỏ xanh tươi” cho cả loài người lẫn thú vật, “mọi vật có sinh khí” (x. St 1,29-30). Như thế là bất cứ loài “có sinh khí nào” còn tồn tại sau lụt hồng thủy (x. 6,17; 7,22) thì vẫn được Thiên Chúa ban cho có lương thực, nhưng trước lụt hồng thủy thì “ăn cỏ canh tươi”, còn sau lụt, thì được ăn thịt. Như thế phép được ăn thịt ở St 9,3 trở thành như một dấu phân biệt thời đại tiền hồng thủy và thời đại hậu hồng thủy.

Tuy nhiên, được ăn thịt mà “không được ăn máu” (c. 4), vì trong tiếng Hípri, “máu” có nghĩa là “sự sống”: “ăn máu” được coi như đồng nghĩa với “tàn sát”. Con thú, cho dù được ban cho loài người làm lương thực, vẫn có giá trị dưới mắt Thiên Chúa như một thọ tạo sống động, nên cũng đáng được quan tâm, chứ không được lạm dụng, không được đối xử dã man với súc vật. Quyền được giết súc vật làm lương thực có kèm theo trách nhiệm phải chăm sóc chúng, giống như trách nhiệm được diễn tả trước đây tại vườn Êđen (x. 2,15). Không trân trọng quà tặng sự sống là một sỉ nhục đến Đấng Ban Tặng sự sống ấy, vì sự sống cũng được nhận định là “tốt lành”. Vì vậy, lệnh “không được ăn thịt với mạng sống, tức là máu”, nghĩa là cấm ăn một con vật khi nó còn sống, đưa đến lô-gích là phải để chảy cho hết máu của con vật bị giết như quy định theo luật Môsê (x. chẳng hạn Đệ nhị luật 12,24).

Rồi St 9,5 thì đề cập đến sự sống con người. Sự sống con người phải được xử lý với sự cẩn thận đặc biệt, bởi vì nó có giá trị đặc biệt là sự sống được tạo thành theo “hình ảnh Thiên Chúa” (c. 6). Trong khi lệnh cấm trước đây liên hệ đến việc ăn thịt không quy định một hình phạt nào cho người vi phạm (c. 4), ở đây chúng ta có một câu dài nói về hình phạt, nhấn mạnh trên những hậu quả trầm trọng của việc lấy đi “sự sống”.

Cái chết của con người đòi một sự “đền nợ/mạng” (3 lần). Lần đầu, là nói tổng quát, rồi sau đó thì quy định rằng con vật và người đồng loại đều phải chịu hình phạt. Chúa nói “Ta sẽ đòi” vì việc lấy mạng sống con người trước hết là xúc phạm đến Thiên Chúa (xem c. 6). Nền tảng của lệnh cấm lấy mạng sống con người bắt nguồn nơi giá trị siêu việt của sự sống con người được ban trong cuộc tạo dựng. Nói đến “đền mạng sống của người anh em”, ta lại nhớ đến cuộc huynh đệ tương tàn giữa Cain và Abel (St 4,2.8). “Cain đã nói: “Con là người giữ em con hay sao?” (St 4,9). Bản văn chúng ta đang khảo sát ở đây chính là câu trả lời: Đúng là phải giữ anh/em con! Giết người là giết anh/em mình, bởi vì do giao ước mà tất cả mọi người kết với Thiên Chúa trong tư cách được tạo dựng theo “hình ảnh” Người, mọi người là anh em của nhau.