Như Cha đã sai Thầy, Thầy cũng sai anh em… (Ga 20,21)
Vào dịp Năm Thánh 2000, mở đầu thiên niên kỷ mới, Đức Giáo hoàng Gioan Phaolô II đã lặp lại cách mạnh mẽ sự cần thiết phải canh tân việc cổ vũ mang Tin Mừng đến cho mọi người, với “chính sự nhiệt tình giống như các Kitô hữu thời sơ khởi” (Tông thư Novo Millennio Ineunte, số 58). Đây là sự phục vụ cao quý mà Hội Thánh có thể đem lại cho nhân loại và mọi người trên đường tìm kiếm những lý lẽ sâu xa để sống trọn vẹn cuộc đời mình. Do đó, lời mời gọi này được vang vọng lên mỗi năm trong dịp cử hành Ngày Thế giới Truyền giáo. Thực ra, việc loan báo Tin Mừng thường xuyên làm nên sức sống của Giáo Hội, khơi dậy lòng nhiệt thành và tinh thần truyền giáo, canh tân những phương pháp mục vụ để luôn đáp ứng được với những tình huống mới – kể cả những tình huống đòi hòi một sự loan báo Tin Mừng mới – và được thúc đẩy bởi lòng nhiệt thành truyền giáo: “Việc truyền giáo canh tân Giáo Hội, củng cố đức tin và căn tính Kitô, gia tăng lòng nhiệt thành và những dự kiến mới. Đức tin được vững mạnh một khi được trao tặng. Công cuộc Tân Phúc Âm hoá cho các dân tộc Kitô tìm thấy được một cảm hứng và nâng đỡ trong công cuộc truyền giáo phổ quát” (Gioan Phaolô II, Thông điệp Redemptoris Missio, số 2).
Anh em hãy đi loan báo…
Mục tiêu này luôn được khơi lại nơi cử hành phụng vụ, đặc biệt nơi phụng vụ Tạ ơn (Thánh lễ), vốn luôn được kết thúc với lời vang vọng lệnh truyền của Chúa Giêsu cho các Tông đồ: ‘Anh em hãy đi…’ (Mt 28,19). Phụng vụ luôn là một lời mời gọi “từ thế gian” và một sự sai phái ‘vào thế gian’ để làm chứng cho kinh nghiệm sống nơi mình: sức mạnh cứu độ của Lời Chúa, sức mạnh cứu độ nơi Mầu nhiệm Vượt qua của Chúa Kitô. Tất cả những ai đã gặp được Chúa Phục Sinh đều cảm thấy mình cần phải loan báo tin vui này cho kẻ khác, theo kiểu cách hai môn đệ đi làng Emmaus. Sau khi nhận ra Chúa lúc Người bẻ bánh, “ngay giờ đó, họ lên đường trở lại Giêrusalem, tìm gặp nhóm Mười Một đang họp nhau ở đó”, kể lại cho các ông những gì mình đã gặp thấy trên đường (x. Lc 24,33-34). Đức Giáo hoàng Gioan Phaolô II khuyến khích hãy “chuyên chăm và sẵn sàng nhận ra khuôn mặt của Ngài, để rồi mau mắn chạy đến với anh chị em mình và loan báo cho họ tin vui mừng lớn lao này: Chúng tôi đã thấy Chúa” (Tông thư Novo Millennio Ineunte, số 59).
Cho mọi người
Tất cả mọi dân tộc đều là đối tượng của việc loan báo Tin Mừng. Giáo Hội “tự bản tính là truyền giáo, vì chính Giáo Hội bắt nguồn từ sứ mạng của Chúa Con và Chúa Thánh Thần theo ý định của Chúa Cha” (Sắc lệnh Truyền giáo, số 2). Đó là “ân sủng, ơn gọi và căn tính của Giáo Hội. Giáo Hội hiện hữu là để loan báo Tin Mừng” (Phaolô VI, Tông huấn Evangelii Nuntiandi, số 14). Do đó, không bao giờ Giáo Hội tự đóng khung mình. Giáo Hội cắm rễ trong những nơi nhất định để từ đó vươn đi xa. Đúng theo theo Lời của Chúa Kitô và dưới tác động của ân sủng và tình yêu của Người. Giáo Hội thực sự hoàn toàn hiện diện nơi mọi người và mọi dân tộc để đưa dẫn họ vào đức tin trong Chúa Kitô (x. Sắc lệnh Truyền giáo, số 5).
Bổn phận này vẫn luôn cấp bách. “Sứ mệnh của Chúa Kitô Cứu Thế được trao phó cho Giáo Hội vẫn đang còn nhiều dang dở… Nhìn vào số đông nhân loại chưa biết Chúa cũng đủ cho thấy rằng sứ mệnh này mới chỉ đang ở những bước đầu tiên và chúng ta còn cần phải dồn hết mọi nỗ lực của mình cho công trình này” (Gioan Phaolô II, Thông điệp Redemptoris Missio, số 1). Chỉ nguyên với một chuyện này thôi thì chúng ta không thể nào yên lòng, là sau 2000 năm, mà còn có rất nhiều dân tộc vẫn không biết Chúa Kitô và chưa nghe sứ điệp cứu độ của Người.
Không chỉ có thế. Trong số những người cho dù đã nhận lãnh sứ điệp Tin Mừng cũng đã quên mất và từ bỏ Tin Mừng, và không còn tự nhận mình ở trong Giáo Hội nữa; con số đó không ngừng tăng thêm, và nhiều nơi, kể cả nơi các cộng đoàn có truyền thống Kitô giáo lâu đời, hiện nay lại tỏ ra dị ứng, không còn muốn đón nhận lời đức tin. Nếp sống văn hoá đang thay đổi, được củng cố bởi sự kiện toàn cầu hoá, cùng với những trào lưu tư tưởng, và chủ nghĩa tương đối thống trị, dẫn đến tâm trạng và một kiểu cách sống không thèm biết đến sứ điệp Tin Mừng, coi như Thiên Chúa không hiện hữu, cổ vũ việc tìm kiếm cái gì lợi lộc, dễ dàng, nghề nghiệp và thành công như là mục đích của đời mình, cho dù phải hy sinh những giá trị luân lý.
Trách nhiệm chung của mọi người…
Nhiệm vụ truyền giáo là phổ quát, bao hàm tất cả mọi người, mọi nơi và mọi thời. Tin Mừng không phải là một món quà độc chiếm được ban cho ai đó khi họ nhận lãnh, nhưng phải là một tặng vật được chia sẻ, một tin vui được rao truyền. Và cái món quà này không phải chỉ được uỷ thác cho một vài người nào đó, nhưng nhắm đến tất cả những ai đã được lãnh nhận Phép Rửa, họ thuộc về “một dòng giống được tuyển chọn… một dân thánh, dân riêng” (1 Pr 2,9) để loan truyền những kỳ công của Người.
Tất cả mọi hoạt động đều tham gia vào đó. Sự quan tâm và cộng tác vào công việc Phúc Âm hoá thế giới của Giáo Hội không thể được giới hạn vào trong một vài khoảnh khắc hay một vài dịp đặc biệt nào đó, hoặc không thể coi đó như là chỉ là một trong các công tác mục vụ không hơn không kém: chiều kích truyền giáo của Giáo Hội luôn phải có mặt, và đó là điểm thiết yếu. Các tín hữu cũng như các giáo đoàn phải tham gia vào công cuộc truyền giáo không chỉ vào một vài thời điểm riêng lẻ nào đó, nhưng phải luôn luôn, như là lẽ sống Kitô hữu của mình. Ngày Thế giới Truyền giáo cũng không phải là một thời điểm riêng lẻ trong một năm, nhưng chỉ là một dịp quý hiếm để mỗi chúng ta ngồi lại và suy nghĩ, tìm ra những phương cách hầu đáp ứng cho được nhiệm vụ và ơn gọi truyền giáo; một câu trả lời thiết yếu cho sự sống của Giáo Hội.
Phúc Âm hoá toàn cầu
Phúc Âm hoá là một tiến trình phức tạp bao gồm nhiều yếu tố khác nhau. Trong số đó, hoạt động truyền giáo luôn đặc biệt quan tâm đến sự liên đới. Điều này tạo nên một trong các mục tiêu của Ngày Thế giới Truyền giáo là, qua các Hội Giáo hoàng Truyền giáo, thúc đẩy việc giúp đỡ phương tiện cần thiết trong việc rao giảng Tin Mừng cho các xứ truyền giáo. Đó là việc hỗ trợ các định chế để xây dựng và củng cố Giáo Hội qua các giáo lý viên, các chủng sinh, các linh mục, và giúp cải thiện cuộc sống cho những người đang sống trong các quốc gia nghèo khổ, đói kém, nhất là các trẻ em suy dinh dưỡng, bệnh tật, thiếu chăm sóc y tế và giáo dục là những công tác quan trọng nhất. Tất cả các công việc này đều đi kèm với sứ vụ truyền giáo của Giáo Hội. Khi loan báo Tin Mừng, Giáo Hội sống gắn bó với cuộc sống con người theo nghĩa rộng nhất. Vị tôi tớ của Thiên Chúa là Đức Giáo hoàng Phaolô VI xác quyết rằng, trong công cuộc Phúc Âm hoá, không thể chấp nhận việc chúng ta coi thường những gì liên quan đến việc thăng tiến nhân loại, công lý, giải thoát khỏi đàn áp, dĩ nhiên vẫn phải tôn trọng quyền bính chính trị. Không quan tâm đến những vấn đề trần thế của kiếp nhân sinh sẽ dẫn đến việc “quên mất bài học của Tin Mừng về bác ái đối với người thân cận đang đau khổ và nghèo túng” (Tông huấn Evangelii Nuntiandi, số 31.34), vì như thế sẽ xa lạ với thái độ của Chúa Giêsu là Đấng “đi rảo khắp các thành phố và làng quê, giảng dạy trong các hội đường, công bố Tin Mừng Nước Trời và chữa lành hết mọi bệnh hoạn, tật nguyền” (Mt 9,35).
Do đó, một khi được tham dự vào trách nhiệm truyền giáo của Giáo Hội, Kitô hữu trở nên người xây dựng sự hiệp thông, bình an và liên đới mà Chúa Kitô đã ban cho chúng ta, và họ góp phần thực hiện kế đồ cứu độ mà Thiên Chúa muốn tặng ban cho nhân loại. Những thách thức trên đây mời gọi các Kitô hữu cùng đồng hành với những người khác, và việc truyền giáo là một thành phần của hành trình chung với mọi người. Chúng ta mang trong mình, cho dù trong những bình sành, ơn gọi Kitô, kho tàng vô giá của Tin Mừng, cũng là chứng từ sống động về Chúa Giêsu Tử Nạn và Phục Sinh, Đấng được gặp gỡ và công bố trong Giáo Hội.
Ước gì Ngày Thế giới Truyền giáo khơi lên nơi mỗi chúng ta khát vọng và niềm vui “ra đi” gặp gỡ nhân loại và mang Chúa Kitô đến cho mọi người. Nhân danh Ngài, tôi sẵn lòng ban phép lành Toà Thánh cho tất cả anh chị em, cách riêng cho những ai vất vả và đau khổ nhất vì Tin Mừng.
Tại điện Vatican, ngày 6-1-2011, Lễ trọng Hiển Linh
+ Bênêđictô XVI, Giáo hoàng
Lm. F.X. Nguyễn Văn Cần chuyển ngữ