Trong những ngày cuối năm phụng vụ, Tin Mừng của Chúa dẫn đưa chúng ta tới viễn cảnh cánh chung, tới tình trạng con người được sống trong ân nghĩa với Thiên Chúa. Hôm nay, Chúa Giêsu khẳng định: “Trời đất qua đi, nhưng lời Thầy nói sẽ chẳng qua đâu” (Lc 21, 33). Thật vậy, thực tại trần thế này chỉ như ngôi nhà tạm bợ, mọi sự rồi sẽ qua đi, Lời Chúa thì tồn tại qua muốn thế hệ, đó là Lời sáng tạo, Lời thông ban sự sống và Lời Cứu Độ toàn thể nhân loại. Đây là điều mà Thánh sử Gioan đã xác quyết trong những trang đầu của Tin Mừng: “Từ nguyên thuỷ đã có Ngôi Lời, và Ngôi Lời vẫn ở với Thiên Chúa, và Ngôi Lời là Thiên Chúa” (Ga 1, 1).
Trang Tin Mừng hôm nay, Chúa Giêsu mượn một hình ảnh tiên báo mùa hè sắp tới khi thấy cây vả cùng các loại cây khác nẩy lộc. Cây vả và những cây khác đâm chồi nẩy lộc là chuyện thường đối với dân cư trong thôn làng, nhưng thật ra nó đã gói ghém một niềm vui tràn trề của một mùa mới sắp đến. Từng giây phút của một năm qua chúng ta đã nhớ lại dấu ấn của hồng ân và tình thương của Chúa, thì chúng ta sẽ thấy hồng ân và tình thương ấy lớn lao đến chừng nào.
Cây vả là một loại cây rất thường thấy khắp nơi tại Thánh Ðịa, là một loại cây có tàn che mát, sai trái và thường được trồng trong vườn nho hoặc cũng để mọc cả những nơi đất cát sỏi đá bên vệ đường. Trong Tân Ước, chúng ta thấy cây vả nhiều lần được Chúa Giêsu nhắc tới, như Chúa đã thấy Nathanael ngồi dưới gốc cây vả trước khi Philipphê dẫn đến gặp Ngài, hoặc ví dụ về cây vả trồng trong vườn nho đã ba năm mà không sinh trái. Thánh Mátthêu cũng ghi lại bài giảng trên núi có đoạn viết như sau: “Cứ xem quả thì biết cây, có ai hái được quả nho trong bụi gai hay trái vả trong khóm nho sao?”
Có nguyên nhân mới phát sinh ra hậu quả. Trong thế giới vật chất này, chẳng có gì là ngẫu nhiên, có lửa thì có khói, các vật rắn chạm vào nhau sinh ra tiếng động. Chúa Giêsu cũng nhắc đến nguyên lý đó. Ngài dạy chúng ta phải biết nhìn vào các biến cố xẩy ra trong thời đại để nhận biết rằng Chúa đang đến: “Các con hãy xem cây vả cũng như các cây khác, khi cây đâm chồi, các con biết rằng mùa hè đã gần đến. Cũng vậy, khi thấy những điều đó xẩy ra, các con hãy biết rằng Nước Thiên Chúa đã gần đến”.
Khi ấy, Chúa Giêsu cùng các môn đệ trên đường đi về Giêrusalem, Ngài nhìn thấy cây vả bên vệ đường. Ngài lên tiếng nguyền rủa cây vả không có trái để nói về tác động linh nghiệm của đức tin. Nhưng điều đặc biệt nhất của cây vả là khi thu đông về thì lá vả rụng hết trơn, cành khô cứng trơ cọng trông như đã chết khô không còn chút sức sống nào, nhưng bắt đầu mùa xuân sang, cây vả lại trổ lá sớm và cành lá sum suê nhất, hơn nữa nó lại sai trái và trái nó ra rất sớm, đàn chim trời hợp lại líu lo trên cành mang lại sinh khí và vui tươi trong thôn xóm.
Những ngày cuối cùng của năm phụng vụ đang trôi qua thật nhanh, để chuyển sang Mùa Vọng-mùa tràn niềm vui hy vọng đợi trông Chúa đến. Tất cả vạn vật sẽ luân phiên thay đổi và đổi thay từng khoảng khắc theo một chu trình: hình thành-trưởng thành-hủy diệt.
Ngày cuối cùng của năm phụng vụ sắp kết thúc và chúng ta sắp bước vào mùa Vọng, mùa trông chờ Chúa đến với ta, với vũ trụ và với nhân loại, một trời mới đất mới sẽ đến. Nước Thiên Chúa đang đến gần, mọi sự sẽ qua đi, chỉ có Chúa và tình thương của Ngài mới bền vững muôn đời.
Kinh nghiệm dạy con người biết phiên dịch các hiện tượng trong trời đất. Ví dụ, khi con người quan sát các hiện tượng trời đất: Nếu cùng một kết quả xảy ra sau nhiều lần như thế, con người kết luận nó cũng sẽ xảy ra như vậy trong lần tới. Chúa Giêsu trưng dẫn một ví dụ mà người nghe đều đã có kinh nghiệm: “Anh em hãy xem cây vả cũng như tất cả những cây khác. Khi cây đâm chồi, anh em nhìn thì đủ biết là mùa hè đã đến gần rồi.”
Đức Giêsu-Kitô trong cùng lúc vừa là Hiện Thân của Con Người vừa là Hiện Thân của Triều Đại Thiên Chúa; trước tiên, Ngài là Hiện Thân của Con Người : bởi vì con người vốn được tạo dựng nên “theo hình ảnh của Thiên Chúa” là chính Đức Giêsu-Kitô, vì thế, Ngài là Hiện Thân của Con Người nguyên thuỷ và cánh chung, hiểu theo nghĩa cá nhân cũng như tập thể [xem 1 Ga 3, 2 : “Chúng ta biết rằng khi Đức Kitô xuất hiện, chúng ta sẽ nên giống như Ngài, vì Ngài thế nào, chúng ta sẽ thấy Ngài như vậy.”] (Đn 7, 13-14)…
Đức Kitô là Hiện Thân của Triều Đại Thiên Chúa : bởi vì nơi Ngài là Hiện Thân của tình trạng Đại Hoà (Grande Harmonie) giữa Thiên-Địa-Nhân, tức là Hiện Thân Thành Toàn của tất cả mọi tương quan giữa Thiên Chúa-Ba Ngôi với nhau và với các Thụ Tạo (Lc 21, 31-33)…
Để có thể nhận ra tiếng Chúa qua các biến cố, chúng ta cần phải có thái độ lắng nghe và yêu mến. Có những người không bao giờ đặt vấn đề: Tại sao tôi sống? Sống để làm gì? Chết rồi đi đâu? Người Kitô hữu chúng ta biết rõ ý nghĩa của cuộc đời, nhưng cũng cần chăm chú lắng nghe để nhận ra ý Chúa trong mọi biến cố cuộc sống, vì đó là tiếng gọi của tình yêu mà chỉ những ai yêu mến Chúa mới nhận ra được.
Mỗi người tín hữu kitô được mời gọi lắng nghe và thực hành Lời Chúa. Quả thật Lời Chúa không chỉ được nghe bằng đôi tai nhưng hơn cả cần được nghe bởi con tim. Một con tim biết rung lên những nhịp đập của tình yêu thương, lòng cảm thông, tâm hồn chia sẻ… sẽ lắng nghe được Lời Chúa và tiếng tha nhân, để từ đó sẽ có những lựa chọn, quyết định và hành động phù hợp với thánh ý Thiên Chúa.
Biết tiên liệu những hiện tượng hiện tại để tránh những điều đáng tiếc xảy ra cho tương lai đó là thái độ và cách hành sử của người không ngoan. Hơn hết, biết tiên liệu để chuẩn bị cho cuộc sống đích thực mai sau là điều mà Chúa Giê-su muốn dung những hình ảnh đời thường để nhắc nhở những người theo Chúa luôn phải luôn cảnh giác và có những chọn lựa và hành xử một cách khôn ngoan và sáng suốt.
Triều đại Thiên Chúa luôn ở giữa nhân loại, ngay trong tâm hồn, trong cuộc sống và tùy vào cách sống của mỗi người. Trời đất này, thế hệ này là vật chất sẽ qua đi, nhưng Lời Chúa vẫn luôn tồn tại và mang lại hạnh phúc cho những ai biết sống và thực hành Lời Chúa.
Huệ Minh