|
Nói và làm là hai hành động hoàn toàn khác nhau. Nói là bộc lộ những điều chúng ta nghĩ ra, còn làm là thực hiện những gì chúng ta nói. Từ suy nghĩ đi ra hành động là một con đường dài đằng đẵng mà mọi người vẫn ví von với nhau: con đường dài nhất là từ cái đầu tới bàn tay. Đoạn Lời Chúa hôm nay đã làm nổi bật sự cách biệt giữa lời nói và hành động của các Thầy Pharisêu. “Họ chất lên vai anh em mình những gánh nặng mà chính họ cũng không vác nổi”. Nhưng Chúa Giê su lại dạy chúng ta rằng: “tất cả những gì họ nói thì anh em hãy làm, hãy giữ.”
Có những người sống rất khuôn phép luật lệ và cứng nhắc, nhưng lại không thành thực. Chúa Giêsu lên án gay gắt những người như thế, vì họ sống giả hình. Có những người sống cứng nhắc và đồng thời sống hai mặt: bề ngoài mà mọi người nhìn thấy thì đẹp đẽ, nhưng khi không ai thấy, thì họ lại làm những điều xấu xa. Cũng có nhiều bạn trẻ bị cuốn vào vòng cám dỗ của lối sống cứng nhắc như thế.
Đã có rất nhiều lần trong Tin Mừng, Chúa Giêsu lên án thói đạo đức giả. Tiêu biểu cho lối sống này là người Pharisêu cùng với những luật sĩ, giới lãnh đạo Do thái. Họ rất chuộng lối sống hình thức, họ cố gắng chăm chút cho vẻ bề ngoài bằng cách giữ tỉ mỉ mọi luật lệ. Đây không phải là lý do Chúa Giêsu khiển trách họ. Lý do khiến Chúa Giêsu lên án là thái độ của họ trong việc giữ luật. Họ giữ luật không phải vì muốn mình nên hoàn thiện, càng không phải vì yêu mến Đấng ban Lề Luật, nhưng họ giữ luật cốt để lấy cớ bắt chẹt người khác, họ nại vào luật mà kết án tha nhân.
Đã không ít lần Chúa Giêsu khiển trách họ bằng những lời lẽ rất nặng nề “khốn cho các người” (x. Mt 23; Lc 11). Thậm chí Ngài thẳng thắn nói họ như những “nấm mồ tô vôi, bên ngoài có vẻ đẹp, nhưng bên trong thì đầy xương người chết và đủ mọi thứ ô uế” (Mt 23,27). Điều này cho thấy Chúa không ưa gì những kẻ đạo đức giả, thích hình thức mà coi thường tâm tình yêu mến. Quả là điều bất hạnh cho những người chuộng hình thức, vì mải mê tô vẽ cho hình thức bề ngoài mà họ quên mất Thiên Chúa là Đấng thấu suốt những gì kín đáo, Ngài nhìn thấu tận đáy lòng con người.
Chúa Giêsu gọi các Kinh-sư và Biệt-phái là những hạng người này: “Khốn cho các ngươi, hỡi các Kinh-sư và Biệt-phái giả hình! Các ngươi khoá cửa Nước Trời không cho thiên hạ vào. Các người đã không vào, mà những kẻ muốn vào, các ngươi cũng không để họ vào. Khốn cho các ngươi, hỡi các Kinh-sư và Biệt-phái giả hình! Các người nuốt hết tài sản của các bà goá, lại còn làm bộ đọc kinh cầu nguyện lâu giờ, cho nên các người sẽ bị kết án nghiêm khắc hơn.”
Kinh-sư và Biệt-phái khóa cửa Nước Trời bằng lối sống giả hình. Làm sao họ có thể vào Nước Trời bằng giữ chi li bao lề luật không cần thiết mà bỏ quên biết bao điều quan trọng của Luật như công bằng, nhân từ và trung tín? Và nếu dân chúng cũng tin họ và làm như thế thì cũng chẳng được vào Nước Trời.
Các Kinh-sư và Biệt-phái là những người làm luật và thông luật. Họ biết cách phiên dịch luật sao cho trắng hóa đen, đúng hóa sai, bằng cách thêm bớt hay tìm chỗ sơ hở của lề luật. Một ví dụ Chúa Giêsu đưa ra hôm nay về việc chỉ Đền Thờ mà thề. Luật dạy khi đã chỉ Đền Thờ, nơi Thiên Chúa hiện diện, thì phải giữ lời thề đó bằng bất cứ giá nào. Nhưng các Kinh-sư và Biệt-phái tìm cách làm cho lời thề đó không phải giữ bằng cách lý luận loanh quanh.
Trong khi lên án các Kinh sư và Biệt phái về thái độ bất nhất trong lời nói và việc làm, Chúa Giêsu dạy các môn đệ và dân chúng phải nhất quán trong lời nói và hành động của mình. Lời nói có khả năng thuyết phục người khác, nhưng chính hành động mới làm cho lời nói trở nên giá trị và đáng tin. Chúa Giêsu đã chứng minh điều này trong cuộc đời rao giảng của Người. Dân chúng không chỉ ngưỡng mộ, bị thu hút vì Chúa Giêsu giảng dạy như một Đấng có thẩm quyền, mà còn dám tin tưởng và dấn thân theo Chúa bởi những hành động của Người như chữa lành bệnh tật, trừ quỷ, tha tội, cho kẻ chết sống lại…
Không ai có thể phủ nhận giá trị của lời nói. Có những lời nói hết sức cần thiết mà nếu không nói, chúng ta có thể mắc lỗi. Đó là những lời chúc mừng, những lời chia sẻ, an ủi, động viên, khích lệ, và cả những lời sửa dạy nữa. Tuy nhiên, nếu chỉ nói mà không làm hoặc làm ngược lại những điều mình nói thì không những chúng ta trở thành những kẻ nói dối, mà còn đánh mất niềm tin nơi người khác. Chính hành động sẽ minh chứng cho lời nói, bởi vì: “lời nói lung lay, gương bày lôi kéo”. Như vậy, lời nói phải đi đôi với việc làm thì mới sinh nhiều hoa trái thánh thiện.
Cuộc sống hôm nay, người người phải đương đầu với một thách đố và hoang mang rất lớn là “đồ giả”. Nhiều sự vật, với một cái võ bọc thật đẹp đẽ bắt mắt che đậy cái không thật chất bên trong của rất nhiều sự vật: bằng giả, thuốc giả, thức ăn giả, người giả…Đời sống nội tâm cũng thế, tâm hồn trống rỗng, không có chiều sâu, kinh nghiệm sống thiêng liêng hời hợt, người ta thường tìm cách khỏa lấp những yếu kém nội tâm của mình bằng những lối sống giả hình, bằng những lời nói khoác lác phô trương. Thường vì thiếu tự tin và không đủ khẳng định thực chất bên trong, người ta thường có khuynh hướng tạo một lớp võ đạo mạo bên ngoài:“ làm cốt để cho người ta thấy, nới rộng thẻ kinh, may dài tua áo, thích ngồi chỗ nhất ưa bái chào…”
Chúa Giêsu không chỉ kết án thái độ giả hình của những biệt phái, mà còn kêu gọi mọi người hãy đề phòng thái độ giả hình ấy. Giả hình là căn bệnh chung của tất cả những ai mang danh Kitô. Thật thế, nếu giả hình là tách biệt giữa niềm tin và cuộc sống, thì có ai trong chúng ta dám tự phụ mình không rơi vào một thái độ như thế? Giả hình vẫn là cơn cám dỗ cơ bản và triền miên trong cuộc sống người Kitô hữu. Khi căn tính Kitô chỉ là một danh xưng mà không được thể hiện trong cuộc sống hàng ngày, khi sinh hoạt tôn giáo chỉ đóng khung trong bốn bức tường nhà thờ, khi lòng đạo đức được thúc đẩy bởi khoe khoang, tự phụ, khi cuộc sống đạo không là lối sống về niềm tin, mà là trở ngại cho nhiều người đến với Chúa và Giáo Hội, phải chăng đó không là một cuộc sống giả hình?
Sống giả hình là tự đánh mất dần nhân cách là mình, và sống vong thân vì không tự tin thể hiện là chính mình, mà chỉ sống gượng và che đậy chính mình và như thếđánh mất niềm tin, sự quý trọng của mọi người dành cho mình. Sống giả hình không chỉ làm ảnh hưởng đến cá nhân, mà còn làm lẫn lộn những giá trị đạo đức, khiến cho thật giả bất phân, làm suy đồi văn hóa xã hội và gây nhiều hậu quả khôn lường khác.
Huệ Minh
