Cursillo là một Phong trào tông đồ giáo dân của Giáo Hội Công Giáo, ra đời vào thập niên 40 thế kỷ XX tại đảo Mallorca nước tây Ban Nha.
KHÁI QUÁT VỀ PHONG TRÀO CURSILLO.
Cursillo là một Phong trào tông đồ giáo dân của Giáo Hội Công Giáo, ra đời vào thập niên 40 thế kỷ XX tại đảo Mallorca nước tây Ban Nha. Vị sáng lập Phong trào là ông Eduardo Bonnin. Ông Bonnin thuật lại: “Tiến sĩ giám mục Hervás giáo phận Mallorca đã giúp các khóa Cursillo đi vào bằng cửa chính của Giáo Hội”. Hiện Phong trào đã có mặt ở hơn 800 giáo phận trong gần 100 quốc gia, với khoảng 10 triệu Người tham dự. (theo Cẩm Nang Lãnh Đạo 2012)
Ngày 27 tháng 01 năm 1967, Đức cố Tổng Giám mục Phaolô Nguyễn Văn Bình, Tổng giáo phận Sài Gòn cho phép mở Khóa 3 Ngày tiếng Việt đầu tiên tại nhà Tĩnh Tâm Bêtania thuộc Tổng giáo phận Sài Gòn, do linh mục Đoàn Cao Lý thuộc Dòng Tên khởi xướng, với sự hỗ trợ của anh em Philippines.
Qua những lần hội thảo, đã có nhiều anh chị em Cursillista (Người đã học K3N), cùng quí cha, quí thầy nhiều nơi, nhiều lần đã hỏi về các vấn đề: Lịch sử, Đặc sủng, Tâm tưởng, Linh đạo, Mục đích, Sách lược, Phương pháp của Phong trào…
Căn cứ vào những tài liệu chính thống của Giáo Hội Công Giáo, cũng như của Phong trào Cursillo hiện hành, những bài nói của quí cha linh hướng, và với phương châm làm việc “Tam cùng” cùng cầu nguyện; cùng học hỏi; cùng làm việc với anh em thân hữu, người viết xin làm công việc tổng hợp, góp nhặt hầu trình bầy các vấn đề đang bức xúc nêu trên, theo đề nghị của một số anh chị em ở một số giáo phân, với mong ước góp một phần nhỏ trong việc tìm hiểu rõ hơn về Phong trào Cursillo…
Với khả năng hạn hẹp, lại đứng trước những vấn đề rộng lớn, chắc chắn, chúng tôi còn nhiều hạn chế trong việc sưu tầm tổng hợp, kính mong quí độc giả thông cảm…
1. BỐI CẢNH RA ĐỜI CỦA PHONG TRÀO CURSILLO:
1.1Cuộc nội chiến Tây Ban Nha.
Cuộc nội chiến huynh đệ tương tàn đẫm máu ở Tây Ban Nha (1936-1939), giữa phe cầm quyền Cộng Hòa ra đời từ 1931, do Liên Xô nuôi dưỡng, và phe nổi dậy Quốc Gia do tướng Franco được Đức, Ý trợ giúp. Cuộc nội chiến chấm dứt năm 1939, phe Quốc Gia thắng. Hậu quả để lại thật đau lòng với 6832 Linh mục, tu sĩ nam nữ bị giết chết, gần 100.000 Kitô hữu bị sát hại…(Wikipedia)
1.2 Chiến tranh thế giới thứ II.
Chiến tranh thế giới lần thứ II (1939-1945) để lại hậu quả khủng khiếp: Phe trục gồm: Đức, Nhật Bản, Ý, Hungary… bị bại trận, chết 12 triệu người trong đó có 8 triệu quân nhân và 4 triệu thường dân; phe Đồng Minh: Hoa Kỳ, Liên Xô, Anh, Trung Quốc, Pháp, Balan, Canada, Úc… dù thắng, nhưng có tới 61 triệu người chết, trong đó thường dân 45 triệu, quân nhân 16 triệu…(Wikipedia)
1.3 Lời kêu gọi của Đức Thánh Cha.
Lời kêu gọi của Đức Giáo Hoàng Piô XII ngày 06-02-2040. Đây là vị Giáo Hoàng thứ 260, Ngài sinh năm 1876, mất năm 1958, trị vì 19 năm. Ngài đặc biệt chú tâm đến việc Tông đồ giáo dân…
Ngài nhìn nhận có nhiều Kitô hữu đã xa rời đời sống Kitô hữu. Ngài khuyến khích các thành phần lãnh đạo trong Giáo Hội nỗ lực tìm mọi cách mang những Kitô hữu này trở về với các giá trị của đạo đức Kitô giáo.
1.4 Ông Eduardo Bonnin, người sáng lập Phong trào Cursillo.
Ông Eduardo Bonnin được đánh động bởi lời kêu gọi của Đức Thánh Cha. Ông NGHIÊN CỨU MÔI TRƯỜNG, tìm hiểu tại sao nhân loại, kể cả người Kitô Hữu lại quay lưng lại với đạo Chúa, rồi chống Thiên Chúa có hệ thống (Vô Thần). Ông được soi sáng và đón nhân Đặc Sủng từ Chúa Thánh Thần. Ông đã tìm ra nguyên nhân. Sở dĩ con người quay lưng lại với Thiên Chúa là vì con người không nhận ra tình yêu của Thiên Chúa, hay chối bỏ tình yêu Thiên Chúa. Từ đó ông lập ra Khóa Ba Ngày, để anh em biết mình, biết Chúa và biết người. Khóa Cursillo 3 Ngày từ 07 đến 10 tháng 01 năm 1949 được gọi là Khóa #1 (Trước đã có 6 Khóa…)
2.ĐẶC SỦNG CỦA PHONG TRÀO CURSILLO
2.1Đặc sủng, theo giải thích của tự điển Công Giáo, HDGMVN
Charisma, Charism, Charisme (đặc ân). Đặc là riêng; sủng là ân huệ. Đặc sủng là ơn riêng.
Đặc sủng là những ơn huệ đặc biệt của Chúa Thánh Thần ban cho cá nhân hay tập thể, vì lợi ích của cộng đoàn, vì nhu cầu của thế giới, nhất là nhằm xây dựng Hội Thánh.
Đặc sủng Chúa Thánh Thần ban cho mỗi người thì đa dạng như ơn làm phép lạ, ơn làm ngôn sứ, ơn phân định Thần Khí…
Chỉ có Huấn Quyền của Hội Thánh mới có thẩm quyền nhận định các Đặc sủng.
Vì Đặc sủng nhằm phục vụ cộng đoàn, nên còn gọi là Đoàn sủng” (Theo tự điển Công Giáo của HĐGMVN)
2.2. Đặc sủng trong tài liệu của Phong trào Cursillo
Sách Tư Tưởng Nền Tảng 3 đã dành nguyên Chương II, từ điều 35 đến điều 61 để trình bày về
Đặc sủng của Phong trào Cursillo. Xin trích dẫn một số điều tiêu biểu:
Điều 35 TTNT 3:
“Giáo Hội đã chính thức công nhân Đặc sủng nguyên thủy của Phong trào Cursillo, Phong trào thể hiện các đặc điểm, nhận diện và phân biệt Phong trào Cursillo với các phong trào, hiệp hội, và các cộng đồng khác của Giáo Hội.Đặc sủng là hạt giống nảy sinh ra mọi yếu tố thiết yếu như: Nguyên nhân tại sao (Tâm tưởng); để làm gì (Mục đích), hay phương pháp thực hiện (Sách lược và phương pháp)”.
“The Church has formally recognized the Cursillo Movement’s own original charism that characterizes, identifies and distinguishes it from other movements, associations and communities of the Church.
The charism like a seed germinates everything essential to the movement: its why (mentality); its what for (purpose) and its how (strategy and method).” (Điều 35 TTNT bản tiếng Anh)
Điều C, 56 trong TTNT3 tiếng Việt và tiếng Anh:
“Đặc sủng Cursillo giúp nhân loại cảm nghiệm được tình yêu Thiên Chúa”“THE CHARISM OF THE CM ENABLES ALL TO EXPERIENCE GOD’S LOVE TODAY”
3. TÂM TƯỞNG (Mentality), TÂM THỨC CỦA PHONG TRÀO CURSILLO
Theo ông Bonnin thì Tâm tưởng được diễn tả như sau:
3.1 Thông tin tuyệt diệu nhứt là Thiên Chúa yêu mến chúng ta trong Chúa Kitô.
3.2 Được thông đạt bằng một phương tiện tuyệt hảo nhứt, đó là tình bạn.
3.3 Được hướng dẫn tuyệt vời nhứt trong mỗi con người, nam cũng như nữ, có khả năng xác tín, cương quyết và kiên trì.
Xin trích giới thiệu “kinh ông Bonnin” đã được đấng bản quyền Mallorca cho phép sử dụng riêng: “…Ông đã đi khắp năm châu để loan báo Thiên Chúa yêu thương chúng con trong Đức Ki-tô”
4.MỤC ĐÍCH CỦA PHONG TRÀO CURSILLO
Có nhiều sách nói về mục đích của Phong trào Cursillo, nhưng có một điều ta không tìm được sự diễn tả giống nhau trong từng câu chữ. Tuy nhiên, ta tìm được sự giống nhau trong ý tưởng:
4.1 Mục đích gần: Để Kitô hữu biến đổi trở thành Kitô hữu đích thực.
4.2 Mục đích xa: Làm dậy men tinh thần Kitô giáo trong môi trường, bằng đời sống chứng nhân.
4.3 “Mục đích của Phong trào Cursillo là biểu hiện cuối cùng của đặc sủng Cursillo. Phong trào Cursillo hiện hữu để hoàn thành sứ mạng đặc biệt là loan báo Tin Mừng trong Giáo Hội và trên thế giới” (108 TTNT )
“The purpose of the CM is the ultimate expression of its charism. The CM exists to accomplish a specific evangelising mission in the Church and in the world.” (Điều 108 TTNT3 Anh ngữ).
Xin tham khảo bài viết đầy đủ về mục đích qua bài: “Bạn là Cursillista, vậy mục đích Phong trào Cursillo là gì?” Bài có trên các trang: Congiaovietnam, conggiao info, Thanhlinh, gp Cần Thơ, giáo phận Long Xuyên…
5. LINH ĐẠO CỦA PHONG TRÀO CURSILLO
5.1 Linh đạo được tự điển Công Giáo giải thích như sau:
(Spiritualitas, Spirituality, Spiritualité)
Linh: tinh thần con người; đạo : con đường.
Linh đạo là con đường thiêng liêng đưa con người đến với Thiên Chúa – Đấng Thánh Thiện – quaĐức Kitô, dưới sự tác động của Chúa Thánh Thần.
Con đường thiêng liêng này trước hết chính là Chúa Giêsu (x. Ga14,6), thứ đến là Hội Thánh, cộng đoàn những người đang đi theo “con đường Giêsu” (x.Cv 9,2) .
5.2 Giáo quyền nói về linh đạo Cursillo
Xin trích thư của Đức cha Giuse Trần Văn Toản, Giám mục phó giáo phận Long Xuyên, Chủ tịch UBGD thuộc HĐGMVN gởi PT Cursillo Việt nam, nhân Đại Hội Ultreya lần I (từ 19 đến 21 tháng 10 năm 2017 tại Linh Địa Lavang), bài đăng trong:
“Hành trình 50 năm Cursillo Việt nam 1967-2017”
“…Nay, với tư cách là giám mục phụ trách Ủy Ban Giáo Dân của Hội Đồng Giám Mục Việt Nam, tôi được yêu cầu chia sẻ trong dịp kỷ niệm 50 năm sự hiện diện của Phong trào Cursillo tại Việt Nam. Tôi được trao cho tập “Tìm hiểu Phong trào Cursillo”, và tôi được ấn tượng bởi LINH ĐẠO Cursillo. Một linh đạo phù hợp với ơn gọi là Kitô hữu, đặc biệt là Kitô hữu Giáo dân trong xã hội Việt Nam cũng như trong Giáo Hội Việt Nam ngày nay.
Từ linh đạo Cursillo, tôi tập trung vào ba sắc thái sau đây:
Thứ nhất: Linh đạo Cursillo được hình thành do Chúa Thánh Thần tác động…
Thứ hai: Vì là Chúa Thánh Thần, nên linh đạo Cursillo là con đường Chúa Thánh Thần dẫn đưa con người vào cuộc hành hương thiêng liêng…
Chúng ta ước mong linh đạo Cursillo trở thành một luồng gió sáng tạo mới và một ngọn lửa nhiệt tình mới, như trong lễ ngũ tuần ngày xưa, trên cộng đồngKitô hữu giáo dân Việt nam ngày nay. Với linh đạo Cursillo này, chúng ta cùng ước mong…”
(Trích trong Hành trình 50 năm Cursillo Việt nam 1967-2017)
5.3 Văn Phòng quốc tế Cursillo nói về linh đạo của Phong trào.
Còn được gọi là: Cơ Chế Hoàn Vũ Phong trào Cursillo
(OMCC: OrganismoMundial de Cursillos de Cristiandad)
“ – Cần minh định và hiểu rõ linh đạo riêng biệt của Phong trào Cursillo.
– Chúa Kitô là trung tâm của linh đạo Phong trào Cursillo, đặt nền tảng trên đời sống phụng vụ, cử hành Mầu Nhiệm Chúa Kitô một cách có ý thức, trưởng thành với sự hiệp thông.
– Kinh nghiệm về linh đạo Cursillo xuất phát từ ba cuộc gặp gỡ trong Khóa Cursillo.
– Linh đạo Cursillo là “huyết mạch của người cursillista”, con đường thánh đức và sự hiệp thông trong Giáo Hội, khắc sâu ba cuộc gặp gỡ trong Khóa học với mục đích tối hậu là làm dậy men môi trường bằng Tin Mừng.” (Thư OMCC tháng 11 năm 2017).
6.SÁCH LƯỢC CỦA PHONG TRÀO CURSILLO
6.1 Định nghĩa Sách lược Phong trào Cursillo.
“Sách lược là kế hoạch hành động toàn diện của Phong trào Cursillo. Sách lược phải trung thành với đặc sủng, tâm tưởng, và sử dụng đúng phương pháp để đạt được mục đích của Phong trào Cursillo” ( Điều 113 sách Tư Tưởng Nền Tảng 3).
“The Strategy is the comprehensive action plan of the CM. It supposes fidelity to the charism and the mentality, and proper use of the method in order to achieve the purpose of the CM.”
(Điều 113 TTNT tiếng Anh).
6.2 Sách lược cuat Phong trào Cursillo là gì?
“Sách lược của Phong trào Cursillo dứt khoát tập trung vào ba giai đoạn:
– Tiền Cursillo: Nghiên cứu môi trường và lựa chọn ứng viên;
– Khóa Cursillo:Khởi động và nuôi dưỡng cuộc hoán cải liên tục và chân thật của các Cursillista; (bổ túc 3 cuộc gặp gỡ: gặp gỡ chính mình; gặp gỡ Chúa Kitô; gặp gỡ tha nhân)
– Hậu Cursillo: Đưa những người đã trải qua kinh nghiệm sống một Khóa Cursillo trở về lại nơi xuất xứ của họ; đồng hành với họ trong công tác làm dậy men của họ, và liên kết họ với các Kitô hữu khác cũng đã cam kết.” (Trích sách Cẩm Nang Lãnh Đạo trang 52).
(Xin tìm đọc các nội dung về: Tiền Cursillo, Khóa 3 Ngày, và Hậu Cursillo để hiểu rõ hơn.)
7.PHƯƠNG PHÁP CỦA PHONG TRÀO CURSILLO
7.1 Định nghĩa phương pháp:
“Phương pháp là sự dự liệu thích hợp và sử dụng hợp lý một số phương tiện để đạt được mục đích, một tiến trinh mà theo đó (mục đích được đạt tới, một phương cách đặc biệt để thực hiện một công việc.” (Điều 144 TTNT 3)
“The application of the method is always reviewed and carried out from the basic assumptions of the strategy. Without a global vision of the purpose and the basic strategic plan of the CM, the application of the method could be distorted.” ( Điều 144 TTNT 3 Anh Ngữ).
7.2 Tuyên giảng, một đặc tính của phương pháp trong Phong trào Cursillo.
“ Người thời nay cảm kích bởi gương chúng nhân hơn là do những người giảng dạy. Nếu họ có nghe theo lời người giảng dạy, chính là vì những người này cũng đồng thời là chứng nhân”
(Lời ĐTC Phaolo VI trong Tông Huấn Evangelii Nuntiandi 41).
Trong Phong trào Cursillo việc tuyên giảng là:
– “Hân hoan tuyên bố một sứ điệp
– Tuyên giảng bằng đường lối chứng nhân
– Nhằm mục đích đưa tới việc canh tân đời sốngNếu phương pháp Cursillo không hội đủ ba yếu tố này của việc tuyên giảng, thì tâm tưởng và chủ đích của Phong trào Cursillo sẽ dễ dàng bị xuyên tạc.” ( Trích bài nói 2 trong Hội Thảo Tiền Cursillo)
7.3 Phương châm làm việc của Phong trào Cursillo là:
– Một tay nắm lấy Chúa, một tay năm lấy anh em.
– Tam cùng: Cùng cầu nguyện, cùng học tập và cùng làm việc.
Là một Cursillista được học khóa chín, K3N tại giáo phận Long Xuyên năm 1973, khi viết phần tổng hợp các nội dung trên đây, tôi mang tâm tình cảm tạ và tri ân, và như cố gắng để thực hiện một phần lời dạy của Đức Thánh Cha Phanxicô, vị mục tử thấm đẫm mùi chiên, khi Ngài gởi Tông thư cho tất cả các người tận hiến nhân dịp năm đời sống thánh hiến:
“Nhìn về quá khứ với niềm tri ân;
Sống hiện tại cách say mê;
Nhắm đến tương lai với niềm hy vọng”.
Cursillista Inhaxiô Đặng Phúc Minh