Khởi đầu
Tháng 2-2010, tôi quyết định tham dự thánh lễ Công giáo. Sau 20 năm là tín đồ Tin Lành, tôi đến một nơi mà tôi không thể tham dự một phụng vụ nào khác. Qua nhiều năm tôi lần lượt là thành viên của hơn 10 giáo phái, tôi mệt mỏi khi muốn nhà thờ phải hơn là giờ thờ phượng mà tôi theo dõi. Tôi còn nhớ điều tôi suy nghĩ sáng Chúa nhật hôm đó: “Nếu Giáo hội không hơn thánh lễ Chúa nhật thì tôi sẽ tới nơi người ta làm đúng”.
Là một bưu tá ở Bunbury, tôi biết ở đâu có nhà thờ. Thế nên, tôi thẳng tới nhà thờ Đức Mẹ Maria ở đường Columba, phía Nam Bunbury. Tôi không nghĩ về nghi thức, cử chỉ, phụng vụ hoặc thứ gì khác. Tôi tự nhủ hôm nay mình sẽ tạm hoãn xét đoán cái mà mình là thành viên. Tôi ở đây thờ phượng Chúa phục sinh. Do đó, tôi sẽ tập trung và không chia trí về bất kỳ thứ già khác.
Thánh lễ đầu tiên
Tôi rất ngạc nhiên, thánh lễ hoàn toàn tập trung vào Đức Giêsu Kitô với cương vị Ngôi Hai trong Tam Vị Nhất Thể (Chúa Ba Ngôi). Tôi nghe đọc Kinh thánh nhiều hơn tôi đã từng nghe ở nhà thờ Tin Lành (Protestant church). Tôi nghe bài giảng 15 phút về Phúc âm vừa đọc. Chúng tôi cùng nhau đọc kinh Lạy Cha. Chúng tôi cùng thú tội. Chúng tôi cầu nguyện cho Giáo hội, cho chính phủ, cho người nghèo, cho người qua đời và cho chính chúng tôi. Chúng tôi nhớ tới mọi thành phần của Giáo hội đã qua đời. Chúng tôi hát thánh ca. Chúng tôi quỳ gối. Chúng tôi đứng. Chúng tôi làm Dấu Thánh giá. Chúng tôi bắt tay nhau và chúc bình an cho nhau. Đó là công việc tập thể.
Sự thật là Giáo hội luôn hiểu ý tưởng Tân ước mà bí tích Thánh tẩy liên kết trong Nhiệm Thể Chúa Kitô, là Giáo hội, luôn là điều gì đó tôi khâm phục ở Công giáo. Thật ý nghĩa khi thánh lễ được đọc chung và cử hành chung với nhau. Chúng ta thuộc về Nhiệm Thể Chúa Kitô, chứ không chỉ thuộc về mình.
Tôi ngồi quan sát mọi nghi thức, lễ phục, tiếng động và mùi vị. Đến từ một nền tảng Giáo hội cấp thấp (low-church background) như Giáo hội Baptist, các Giáo hội của Chúa Kitô, thánh lễ đối nghịch với điều tôi tin là sự tôn thờ Chúa Kitô. Tôi chưa bao giờ thích lễ phục, phụng vụ, lời cầu nguyện đáp thưa hoặc việc cử hành thánh lễ của các linh mục. Tôi vẫn nghi ngờ cách phán đoán và tập trung vào Chúa Kitô.
Thánh Thể
Lý do đầu tiên mà người Công giáo thỏa mãn là về Thánh Thể. Họ tin đó thực sự là Chúa Kitô hiện diện giữa họ. Đó là điều quan trọng để hiểu Công giáo. Tôi tin Thánh Thể (Rước lễ, Bữa tiệc ly, việc bẻ bánh) là biểu tượng nhưng vẫn ý nghĩa vì chúng ta – Giáo hội – đang thể hiện tình đoàn kết bằng cách cùng ăn bánh và uống rượu. Cách hiểu này về Bữa tiệc ly xuất phát từ cách hiểu của Giáo hội Baptist (Anabaptist understanding) về Giáo hội. Khuynh hướng Giáo hội Baptist nhấn mạnh những người cùng ăn với nhau (Nhiệm Thể Chúa Kitô) qua Đấng đã bẻ bánh trong Bữa tiệc ly. Giáo hội Công giáo kéo hai người xích lại gần nhau.
Tôi quan sát linh mục chủ tọa bữa tiệc Thánh Thể rồi mời mọi người đến lãnh nhận Chúa Kitô. Tôi thấy mọi người thuộc mọi thành phần (dân tộc, địa vị, giai cấp,…) đều trật tự đi lên rước Chúa. Tôi vẫn tiếp tục quan sát. Mọi người rước lễ xong thì kết lễ. Cả thánh lễ mất khoảng 60 phút.
Hệ quả
Tôi ngạc nhiên thú vị thấy thánh lễ không quá ngắn. Tôi đã từng dự giờ thờ phượng 90 phút rồi tiếp sau đó là uống trà và ăn bánh. Tôi quyết định mua tờ tuần báo Công giáo “The Record” ở sạp báo phía sau nhà thờ và đi uống cà-phê ở Bunbury (từ đó tôi thấy mình nên mua báo này!). Ngồi nhâm nhi cà-phê, tôi đọc báo và nhớ lại thánh lễ. Tôi cảm thấy được soi sáng và vui vì Giáo hội Công giáo không như tôi đã tưởng. Lúc đó tôi gặp một đôi vợ chồng quen từ Giáo hội trước, họ đi mua sắm ngày Chúa nhật thay vì đến nhà thờ. Họ mắc cở vì bị tôi nhìn thấy. Tôi cũng ngại vì tay tôi có loại báo mà họ không thích.
Tôi về nhà và kể cho Marina nghe về thánh lễ, tôi nói tôi sẽ tiếp tục tham dự giờ phụng vụ. Marina vẫn tiếp tục đưa các con tới nhà thờ trước.
Đi đâu?
Tôi bắt đầu đọc mọi thứ về Công giáo, từ thần học và giáo lý tới lịch sử Giáo hội. Tôi tải về các bài viết và nghe các chương trình phỏng vấn các tín đồ Tin Lành đã trở lại Công giáo. Tôi vô cùng ngạc nhiên!
Đầu tiên, là một tín đồ Tin Lành, tôi đã luôn đọc lịch sử Giáo hội trễ. Nghĩa là tôi bắt đầu từ khi Giáo hội Tin Lành hiện diện và trở lùi về nguồn gốc hồi thế kỷ 16. Tôi so sánh cách mà các giáo phái nhìn vào hiện tại với Giáo hội sơ khai như được ghi lại trong Tân ước để xem giáo phái nào trung thực nhất. Tôi bỏ qua thời kỳ lịch sử từ năm 90 tới thập niên 1500.
Với điều thú vị mới tôi thấy ở Công giáo, tôi bắt đầu đọc tiếp lịch sử. Tôi tải về hàng loạt bài giảng với các tài liệu của Thomas Madden, giáo sư môn sử kiêm chủ nhiệm khoa sử tại ĐH Saint Louis. GS Madden là người không có niềm tin nhưng là chuyên gia về Âu châu thời kỳ tiền hiện đại. Tôi muốn có quan điểm không thiên vị về lịch sử Giáo hội. Loạt bài đó chia làm 2 phần: Từ Chúa Giêsu tới Kitô giáo: Lịch sử Giáo hội sơ khai, và Kitô giáo tại Ngã ba đường: Sự cải cách của thế kỷ 16 và 17.
Kitô giáo qua các thế kỷ là một sự mặc khải. Lúc tôi đọc đến thời kỳ cải cách, với nỗi buồn và không hề vui mừng, tôi nghe nói tới sự ly giáo (schism) chưa được điều chỉnh. Tôi bắt đầu nghĩ về một số giả định của Tin Lành (Protestant assumptions) về quyền Giáo hội (Church authority). Tôi bắt đầu xem thêm những tấm hình của những người cải cách “lớn” theo lịch sử. Tôi bắt đầu nhìn sự cải cách bằng con mắt của Công giáo. Hiện nay Giáo hội Công giáo coi sự cải cách là bi kịch (tragedy) mà Công giáo chịu trách nhiệm nhiều như cuộc cải cách của Luther và Zwingli.
Trên hành trình lịch sử của tôi, tôi đã “vật lộn” với Thập tự quân (Crusades), tòa án Dị giáo (Inquisitions), các giáo hoàng “dỏm” và những lần thỏa hiệp với thế quyền về những thứ khác. Nhưng tôi thường vượt qua chính mình nhờ nhiều vị thánh, các vị giáo hoàng tốt lành và một Giáo hội đã chống lại thế quyền để trung thành với Thiên Chúa. Tôi bắt đầu nhìn Giáo hội là chính Giáo hội – một cộng đồng các thánh nhân và tội nhân cùng đấu tranh xuyên suốt lịch sử với Ý Chúa và sự hiện diện của Ngài ở giữa họ.
Tôi muốn đọc lịch sử Giáo hội và cuối cùng có ý định trở thành người Công giáo. Thay vì tôi hiểu khác Giáo hội. Tôi nhận ra rằng tại trái tim Tin Lành của tôi là tà thuyết Donatism (*). Niềm tin sai lầm là người ta có thể tạo ra một Giáo hội “tinh khiết” đích thực từ một Giáo hội vẫn bị tội lỗi làm hư hỏng. Tôi có riêng một Giáo hội nhảy lò cò 20 năm để cố tìm một Giáo hội của Tân ước. Thậm chí tôi đã tạo ra Giáo hội đó! Buồn thay phải mất một thời gian dài tôi mới tìm ra một Giáo hội tinh khiết không bao giờ hiện hữu trong thời Chúa Giêsu hoặc thời thánh Phaolô. Chúng ta đã quên chuyện ông Giuđa, chuyện ông Phêrô chối Chúa, chuyện ham muốn quyền lực của ông Giacôbê và Gioan, chuyện kém tin của ông Thomas, chuyện đồi bại tình dục của ông Phaolô, chuyện mơ hồ về thần học của Giáo hội, v.v… hoặc nó không bao giờ hiện hữu.
Linh mục Công giáo
Tôi gọi điện tới văn phòng giáo xứ vì tôi muốn nói chuyện với ai đó về đức tin Công giáo. Tôi được giới thiệu với LM Vittorio, người Ý, mới bắt đầu sứ vụ tại nhà thờ Đức Mẹ Maria cùng tuần lễ mà tôi bắt đầu dự thánh lễ ở đó. Chúng tôi gặp nhau tại một quán cà-phê và nói chuyện suốt 2 giờ về đời sống khác nhau giữa chúng tôi. Lạ thay, tôi thấy chúng tôi có nhiều điểm chung khi nhìn vào Giáo hội. Ngài thuộc một dòng truyền giáo tên là “Phương pháp Tân tòng mới” (Neo-Catechumenal Way), xuất xứ từ khu nhà ổ chuột ở Madrid. Bắt đầu bởi một họa sĩ Tây Ban Nha trở lại Công giáo hồi thập niên 1960, dòng đã phát triển khắp thế giới với phép lành của Tòa thánh. Theo viễn cảnh Tin Lành, dòng này giống phong trào giáo hội tại gia. Dòng tập trung vào gia đình truyền giáo và được một linh mục truyền giáo giúp đỡ.
Họ gặp nhau hàng tuần vào các ngày thứ Tư để đọc Kinh thánh, cầu nguyện, chia sẻ cách sống, v.v… Vào các ngày thứ Bảy, họ dâng lễ tại một gia đình. Nhóm này là một nhóm truyền bá Phúc âm, làm việc tông đồ, truyền giáo của một Giáo hội Công giáo rộng lớn hơn. Ai cũng có thể tham gia dù họ là Công giáo, Tin Lành hoặc không có niềm tin tôn giáo.
Điều gì cũng làm tôi ngạc nhiên. Một trong các lý do tôi quyết định từ giã Giáo hội tại gia là vì thiếu hướng dẫn, thiếu sự lãnh đạo và thiếu quan điểm truyền giáo. Đây là Giáo hội Công giáo của mọi nơi đặt đúng chỗ mà mỗi nhóm người tôi đều muốn thuộc về.
Từ đó LM Vittorio trở thành người bạn tốt của gia đình tôi. Ngài thường ghé chơi cùng uống cà-phê và xem World Cup với em trai tôi, con trai tôi và tôi khi đội Ý thi đấu. Khi tôi nhắn tin về ý định tôi muốn gia nhập Công giáo, ngài đến tận nhà tôi để bắt tay tôi. Ngài cũng hiện diện trong thánh lễ đầu tiên tôi tham dự.
Người bạn Công giáo
Trong khi tôi thất vọng vì nhiều người Công giáo bình thường mà tôi gặp nhiều năm qua, tôi bắt đầu cầu nguyện xin Chúa cho tôi gặp người bạn Công giáo thực sự sống vì Chúa Kitô – người sẽ cho tôi thấy đời sống Công giáo thực sự như thế nào. Không lâu su khi Marina và tôi đến thư viện công cộng, Marina phát hiện một người đàn ông quen từ thời còn đi học và ngồi phía sau chúng tôi trong thánh lễ theo nghi lễ Latin. Tên anh là Matthêu. Sau khi trò chuyện về thời còn đi học, Marina nói với anh rằng tôi đi lễ Công giáo và có nhiều thắc mắc. Matthêu mời tôi tuần tới đi uống cà-phê để nói chuyện. Chúng tôi gặp nhau đúng hẹn. Tôi hỏi nhiều và anh cố gắng trả lời theo khả năng. Matthêu là người tài trợ cho khóa học RCIA (Rite of Christian Initiation for Adults – Nghi thức Khai tâm Kitô giáo dành cho Người lớn).
Những giấc mơ
Hầu như lúc nào tôi cũng muốn gia nhập Công giáo. Điều đó ăn sâu vào tâm hồn, cảm xúc và ý muốn của tôi. Suốt 3 tháng tham dự thánh lễ Mass, Marina và tôi bắt đầu có nhiều mơ ước quan trọng. Trong khi đây là điều khá bình thường đối với Marina lúc trước thì lại là hiếm đối với tôi để có giấc mơ tôn giáo. Đây là cách chọn lựa:
Giấc mơ về tôi: Marina mơ thấy chúng tôi cùng ở trên một con tàu đang cặp bến. Tôi mặc đồ màu trắng. Khi chúng tôi gần cặp bến, tôi nói với Marina là tôi phải ra khỏi đây. Khi mọi người còn ở trên boong tàu, họ thấy tôi bước xuống ván cầu và lên bờ.
Giấc mơ về người bạn: Tôi mơ thấy một người bạn Tin Lành phản đối Công giáo của thời anh còn trẻ và cùng tôi có mặt ở một buổi hội họp Công giáo. Sau khi buổi họp kết thúc, tôi đưa anh đi gặp một linh mục. Bạn tôi nói rằng anh ta vui mừng và lại muốn trở lại. Anh ta cười to khi tôi kể lại giấc mơ đó, vì anh ta đã thường xuyên tham dự thánh lễ.
Giấc mơ về Đức Mẹ: Marina mơ thấy một phụ nữ cầm một bình dầu, một loại dầu tinh khiết chưa từng thấy. Marina cũng cầm một bình dầu, nhưng bình của Marina không tinh khiết như dầu của phụ nữ kia. Marina hỏi có thể có ít dầu tinh khiết hay không. Phụ nữ kia trả lời rằng còn phải xin chủ nhân xem có được phép cho hay không. Phụ nữ kia hỏi chủ nhân và ông cho phép Marina được nhận dầu tinh khiết.
Giấc mơ về đồng nghiệp: Tôi mơ thấy mình ở tại một tiệm bán hàng giảm giá thì tôi gặp một đồng nghiệp tên Jon. Khi tôi đến chỗ anh, anh ta đang khiêng một thùng sách chú giải Kinh thánh. Anh ta nói với tôi rằng anh ta quan tâm Kitô giáo nhưng không biết đọc Kinh thánh có được không khi chưa gia nhập Kitô giáo. Tôi nói rằng Giáo hội đã nói Kinh thánh an toàn cho anh ta đọc.
Từ đó tôi biết được Jon đã là Kitô hữu từ nhiều năm trước ở Anh quốc qua một nhóm gọi là Quân đội Chúa Giêsu (Jesus Army) nhưng đã bỏ từ lâu. Chúng tôi nói chuyện về việc gia nhập Kitô giáo và việc tôi trở lại Công giáo.
Em trai tôi
Gia đình tôi không theo Kitô giáo. Khi tôi bắt đầu tham dự thánh lễ, tôi nhận điện thoại của em trai ở Perth hỏi tôi có sách Kitô giáo nào mà nó có thể đọc hay không. Tôi nói “có” và gởi cho nó cuốn “Anglican scholar NT Wright on Jesus” (Học giả Anh giáo nói về Chúa Giêsu). Tóm lại, em trai tôi đang đầu tư về niềm tin Kitô giáo. Em trai tôi trở về Bunbury không lâu sau đó và ở tại căn nhà nằm phía sau căn nhà của chúng tôi.
Một buổi tối nọ, tôi nói chuyện với Marina về nhà thờ Đức Mẹ Maria khi có mặt em trai tôi ngồi chung bàn. Khi tôi kể xong, em trai tôi nói lần tới sẽ cùng chúng tôi đi nhà thờ Đức Mẹ Maria. Em trai tôi nói rằng luôn thắc mắc không biết có được gia nhập Công giáo hay không. Một tuần trôi qua, chúng tôi tham dự thánh lễ chiều Chúa nhật tại nhà thờ Đức Mẹ Maria. Và rồi em trai tôi đã lãnh nhận bí tích Thánh tẩy ngày 23-4-2011.
Được tiếp nhận vào Giáo hội
Tôi bắt đầu tham dự khóa RCIA, kéo dài 9 tháng để chuẩn bị gia nhập Giáo hội với em trai tôi. Tôi tham gia 4 tuần. Tôi có quá nhiều câu hỏi cần được trả lời và khóa RCIA không thể trả lời hết các câu hỏi để làm tôi thỏa mãn. Tôi “bó tay”. Nhưng chính khóa RCIA là “đường dẫn” tôi gia nhập Giáo hội Công giáo.
Khi tôi nói điều này với Matthêu, anh đề nghị tôi gặp LM Michael Rowe ở Perth, người tới Bunbury mỗi tháng một lần để dâng lễ theo nghi lễ Latin (Traditional Latin Mass). Ngài tiếp đón mọi người vào nhà thờ qua việc hướng dẫn riêng mà tôi không biết. Mỗi khi ngài tới Bunbury thì tôi gặp ngài 30 phút trước giờ lễ để thảo luận mọi điều tôi muốn. Ngài trả lời các câu hỏi tôi, đưa nhiều sách cho tôi đọc, chỉnh sửa các điều tôi ngộ nhận.
Trước một thánh lễ Latin tôi được tiếp nhận vào Giáo hội. Tôi quỳ gối khi cử hành nghi thức, tuyên xưng đức tin Công giáo, xưng tội lần đầu, được rửa tội phụ thuộc (conditional baptism, rửa tội có điều kiện), vì tôi không biết lần rửa tội nào là hợp thức, và rồi tôi chính thức được gia nhập Giáo hội. Trong thánh lễ tiếp sau, tôi rước lễ lần đầu tiên. Qua hồng ân bí tích Thánh tẩy, tôi hiệp thông cùng các Kitô giáo còn sống và đã qua đời, đó là những người vẫn sống trong Đức Kitô. Amen.
(*) Giáo phái ở Bắc Phi năm 311 cho rằng tính thánh thiêng là chủ yếu đối với việc cử hành các bí tích và quản lý Giáo hội, chỉ có những người vô tội mới thuộc về Giáo hội hoặc có thể cử các bí tích. Phong trào ly giáo xảy ra ở Bắc Phi hồi thế kỷ IV, nó gợi lên tranh luận về tình trạng của những người lãnh đạo Giáo hội hợp tác với các viên chức La Mã trong bách hại Kitô giáo. Người khởi xướng phong trào này là Donatus, mất khoảng năm 355, từ chối tính hiệu quả của việc dâng lễ, cho rằng các Kitô hữu sa ngã thì không còn sống trong tình trạng ân sủng nên không có quyền dâng lễ.
Cuộc chiến chống tà thuyết Donatism lên tới đỉnh cao vào năm 311, khi Caecilian được tấn phong giám mục GP Carthage bởi một giám mục bất hợp thức. Constantine ủng hộ Caecilian, thúc giục những người theo tà thuyết Donatism ly khai với Công giáo La Mã năm 312. Tà thuyết này vẫn hiện hữu ở Bắc Phi tới khi xuất hiện Hồi giáo – thế kỷ VII (Chú thích của người dịch).
TRẦM THIÊN THU (Chuyển ngữ từ whyimcatholic.com)