Rosario Livatino, được biết đến là một phẩm phán có trình độ chuyên môn cao, nhưng trước hết đó là khuôn mặt của một kitô hữu trung tín trong việc thực hành đức tin. Trong công việc đòi hỏi sự thận trọng cao, Rosario Livatino luôn làm cho tinh thần của Tin Mừng thấm nhuần trong mọi hoạt động của mình. Rosario Livatino bị giết vì đã truy tố, ngăn chặn các tội ác của các băng đảng mafia.
Thời niên thiếu và ước mơ
Rosario Livatino sinh tại Agrigento vào ngày 3 tháng 10 năm 1952, con trai đầu lòng và duy nhất của luật sư Vincenzo, và bà Rosalia Corbo. Ngay từ những năm ở trung học, Livatino đã tham gia vào nhiều hoạt động hữu ích cho bạn bè và xã hội. Cậu bé Livatino là một học sinh trong giờ giải lao thường xuyên ở lại lớp để giúp một số bạn học gặp khó khăn, luôn sẵn sàng cho các nhu cầu của người khác; ngoài ra Livatino còn tham gia vào các hoạt động của phong trào Công giáo Tiến hành. Về việc học, Livatino luôn say mê học hỏi. Ngay từ nhỏ ước mơ của cậu thiếu niên này là làm việc trong lãnh vực công lý và cậu xem đó là một sứ mệnh chứ không đơn giản chỉ là một công việc, nghề nghiệp. Thực tế về sau đã chứng minh xác quyết này của Livatino. Anh được xem là một “nhà truyền giáo” trong lãnh vực luật pháp.
Đời sống đức tin và nghề nghiệp
Khi trở thành phẩm phán, Livatino xác định cho mình một con đường đi theo tinh thần của Tin Mừng. Một ngày của vị thẩm phán này trước hết được nuôi dưỡng từ Phúc Âm và cầu nguyện. Ông luôn bắt đầu bằng việc đi tới nhà thờ và quỳ cầu nguyện trước Chúa Giêsu Thánh Thể. Theo ông, một thẩm phán phải là một người nghiêm túc, công bằng, trách nhiệm, một người có khả năng kết án nhưng cũng phải có sự hiểu biết thấu đáo vấn đề.
Ông tập trung toàn lực cho công việc, đôi khi có những vụ án khó cần phải điều tra nghiên cứu kỹ, ở văn phòng chưa đủ ông còn tiếp tục làm việc ở nhà. Nơi phòng làm việc của ông người ta thấy nổi bật một cây Thánh giá và một quyển sách Tin Mừng được làm dấu nhiều đoạn; chính đây là nguồn trợ giúp cho ông. Theo ông “Công lý cần thiết, nhưng chưa đủ, nó còn phải vượt lên trên đức ái. Hành động cao nhất của công lý nhất thiết phải là hành động của tình yêu nếu nó thực sự là công lý”
Ông là người không nhân nhượng, nhất quán, hoàn toàn không bị ảnh hưởng bởi người khác về những quyết định của mình. Ông không thuộc về các câu lạc bộ hoặc hiệp hội, không đưa ra các tuyên bố và rất hiếm công bố công khai các việc làm cũng như những lời bình luận của mình.
Khi nghiên cứu để áp dụng luật cho một người đã phạm tội thì ông luôn cố gắng tìm luật áp dụng cho đúng. Ông không loại trừ người phạm tội. Ông luôn chọn lựa theo sự công bằng nhưng theo ông đây là một điều rất khó. Ông đã vượt qua những trở ngại này và thực hiện tốt trong việc chọn lựa dù đôi khi phải trả giá, tất cả nhờ ông có một mối tương quan mật thiết với Thiên Chúa. Ông nói rằng đời sống thiêng liêng là một sự tương giao trực tiếp với Thiên Chúa, bởi vì thực hiện công lý là nhận thức chính mình, là cầu nguyện, là dâng hiến chính mình cho Thiên Chúa.
Theo đuổi công lý dưới ánh sáng của Tin Mừng
Vì có kiến thức sâu rộng về vấn đề phức tạp của các băng đảng mafia Livatino được giao nhiệm vụ điều tra những vụ án hết sức nhạy cảm này. Mặc dù biết rằng đây là công việc đầy nguy hiểm nhưng với sự tin tưởng hoàn toàn phó thác trong bàn tay Chúa ông đã nhận lời. Và ông một người không mệt mõi, luôn quyết tâm thi hành công lý đã nằm trong tầm ngắm của mafia; chúng đã sát hại ông.
Sau cái chết của thẩm phán Livatino, một cuộc điều tra được tiến hành nhưng sự việc không dễ dàng vì Livatino không thích nói về bản thân, cũng như không thích người khác nói về mình; vì thế để tiến hành điều tra vụ án liên quan đến ông cũng như về sau này cho việc công nhận nhân đức anh hùng của ông rất khó, đó là một việc khá phức tạp. Nhưng rồi mọi việc đã được tiến triển tốt đẹp, vì một trong các nhân chứng có một người đã tham gia vào việc sát hại ông.
Những người quen biết ông đã làm chứng rằng: Trong trọn cuộc sống, Livatino luôn xác định cho mình các “chọn lựa”. Hoàn thành việc chọn lựa của mình, điều này nghĩa là ông phải hoàn chu toàn tất cả những điều tốt đẹp cho người khác. Luôn kiên vững trong đức tin.
Một vị thẩm phán khác là bà Maria Argento làm chứng rằng Rosario là một người có nhân cách tốt nhưng phức tạp, có lẽ do công việc của ông. Ông đã theo đến cùng công lý, nhưng với tình yêu dưới ánh sáng của Tin Mừng. Ông đã sống một cuộc sống tốt đẹp và cái chết của ông cho thấy một cuộc đời dấn thân dưới ánh sáng của Tin Mừng. Livatino, một người làm việc ở văn phòng với vô số các loại hồ sơ vụ án nhưng đã chứng tỏ rằng nơi ông không có sự tách biệt giữa công việc và đức tin.
Chính ĐTC Gioan Phaolô II đã nói về ông vào ngày 9 tháng 5 năm 1993, nhân dịp chuyến thăm mục vụ của Ngài tới Sicilia “Một vị tử đạo của công lý”.
Thẩm phán Livatino đã ra đi nhưng bài học đạo đức nghề nghiệp mà ông truyền cho hậu thế có một giá trị to lớn, nhất là cho những ai làm việc trong lãnh vực tư pháp. Đức tin, công lý và bác ái luôn gắn kết với nhau.
Ngọc Yến