I- Quan niệm về cái chết
A- Người không tin Chúa
Người vô thần cho rằng chết là hết! Khi diễn tả nỗi lòng cung nữ (trong ”Cung Oán Ngâm Khúc”) và cũng chính là tình trạng BẾ TẮC của mình, nhất là của nhà nho, vua quan cùng thời, Cụ Nguyễn Gia Thiều viết: ”Trăm năm còn có gì đâu! Chẳng qua một nắm cỏ khâu xanh rì!” KHÔNG tin có Thiên Chúa là CHÁNH ÁN TỐI CAO nên nhiều người cứ HAM giàu sang, phú quý, hưởng thụ vật chất ở cõi đời tạm bợ này bởi vì họ cũng cho rằng chết là hết!
B- Danh nhân
1- Alfred de Vigny: ”Chết là bắt đầu bất tử.” (La mort est le commencement de l’immortalité.)
2- Gustave Parking: ”Cái chết là lúc TỐT NHẤT của cuộc đời; chính vì thế, người ta lấy nó làm cứu cánh.” (La mort c’est le meilleur moment de la vie; c’est pour cela qu’on la garde pour la fin.)
C- Người sợ chết
1- Người thuộc ”phạm trù” đã nêu ở phần I, A bởi vì họ sợ xa cách người thân, sợ bỏ lại sự giàu sang, danh vọng, nuối tiếc cái phù vân khác ở đời này.
2- Người không muốn ai nói đến sự chết
Được nhiều người hỏi có khỏe không, tôi trả lời: ”Vâng, cám ơn. Tôi còn sống!” Nghe vậy, vài người phản ứng thế này: ”Đừng nói bậy!” Tôi bèn ”đùa” tiếp: ”Tôi còn sống đến chết.” Họ bảo: ”Dĩ nhiên!” Tôi ”đùa” thêm: ”Sống là trải qua dùng từng năm, từng tháng, từng tuần, từng ngày, từng giờ, từng phút, từng giây của đời mình. Rồi sau đó?” Họ trả lời: ”Chết!” Tôi lại hỏi tiếp: ”Rồi sau đó?” Cả đôi bên cùng … cười.
Thấy họ vui, tôi bèn nói: ”Tôi rất sợ bị… CHẾT DỮ. Chết dữ không có nghĩa là trút hơi thở do tai nạn nào đó, mà vì chết trong khi còn mắc tội trọng, chưa kịp lãnh nhận Bí Tích Hòa Giải hay chưa kịp ăn năn tội cách trọn, xin Chúa thứ tha mọi lỗi lầm của tôi.”
Triết gia Aristote phát biểu: ”Từ sự sống đến cái chết, chỉ có một phút. Il n’y a qu’une minute de la vie à la mort.” Người Pháp nói: ”Tất cả các chuỗi ngày đều đi tới sự chết; ngày cuối cùng đến nơi ấy.” (Tous les jours vont à la mort; le dernier y arrive.) Cicéron khuyên đời: ”Triết lý là học chết.” (Philosopher, c’est apprendre à mourir.) Ngạn ngữ Latinh thì: ”Sống trước rồi triết lý sau.” (Primum vivere et deinde philosophari. Vivre d’abord et philosopher ensuite.) Còn Đức Hồng Y Malula (1917-1989) thì khuyên tín hữu thế này: ”Sống trước rồi Loan báo Tin Mừng sau. Primum vivere et deinde evangelizare.” đúng như Lời Chúa dạy: ”Cũng vậy, ánh sáng của các con phải chói lọi trước thiên hạ ngõ hầu họ thấy việc LÀNH các con làm mà tôn vinh Cha các con trên Trời.” (Mat.5,16)
II- Chúa Giêsu loan báo về Ngày Cánh Chung
”Các dân thiên hạ sẽ được tập hợp trước mặt Ngài, và Ngài sẽ TÁCH BIỆT HỌ VỚI NHAU, như mục tử tách biệt chiên với dê… Bấy giờ, Ngài sẽ NÓI với những người ở bên trái: Hỡi phường BỊ CHÚC DỮ, hãy cút khỏi mặt Ta mà VÀO lửa đời đời đã DỌN SẴN cho ma quỷ và chư thần của nó!…; còn NGƯỜI LÀNH thì được vào CÕI TRƯỜNG SINH.” (Xin xem trọn Math. 25, 32-46)
Giáo Hội ghi lại ”Hiến Chương Nước Trời” thành Kinh ”Tám Mối Phúc Thật” để giáo dân đọc trước Thánh Lễ Chúa Nhật như sau: ”Thứ sáu: Ai GIỮ LÒNG SẠCH SẼ, ấy là phước thật vì chưng sẽ đặng THẤY mặt Đức Chúa Trời vậy.”
III- Người nhà được chết lành
A- Cha tôi
Tôi không thể quên kỷ niệm dễ thương như sau: Trong giờ kinh tối, thỉnh thoảng, Cha tôi ”xướng lên” thật to cho cả nhà nghe: ”Tuần Cửu Nhật kính Đức Mẹ Hằng Cứu Giúp. Ngày thứ… mấy, Mạ mi hè?” Cả nhà liền cười toe toét! Có lẽ Thánh Mẫu trên Thiên Đàng thấy cảm động và cũng cười theo con cái của Ngài ở dương thế! (Nay mai, tôi sẽ ”gởi” Kinh Tuần Cửu Nhật đến quý vị.)
Vào năm 1979, trước khi trở lại miền Nam, tôi nghe Mẹ nói nhỏ bên tai: ”Cha con hỏi Mạ răng con chưa chịu lấy vợ. Cha con muốn nhà mình có thêm cháu nội.” Thầm hiểu ý Cha, tôi thưa: ”Cha ơi, cho con xin cái áo trắng của Cha. Con sẽ treo nó bên giường ngủ để nó nhắc con nhớ tới Cha, mà siêng năng cầu nguyện, nhất là dọn mình chết lành vì con cũng chẳng biết Chúa gọi con khi mô.”
Vào Nam được chừng mấy tháng, tôi mặc chiếc áo trắng của Cha ba lần trong những thời gian cách quãng, mỗi khi có linh tính điều gì về Cha. Cả ba lần, tôi đều nhận được điện tín là phải về gấp. Tôi không về vì cứ nghĩ rằng Cha muốn tôi lấy vợ! Cho nên, để tỏ lòng hiếu thảo, tôi càng thực hiện lời mình đã hứa với Cha. Ai dè, cái điện tín thứ ba: ”Cha mất rồi. Về gấp.” là sự thật! Tôi khóc, đấm ngực và xin lỗi Cha.
Về tới gia đình sau giờ kinh tối, tôi chấp tay lạy Mạ, ôm các Chị-em và cháu, quỳ gối trước di ảnh của Cha và tạ tội. Nhưng tôi thấy rất sung sướng vì biết rằng Cha tôi nằm liệt mấy tháng, mà vẫn hiệp thông với Bà Con, với gia đình trong việc làm Tuần Cửu Nhật kính Đức Mẹ Hằng Cứu Giúp, lần Tràng Chuỗi Mân Côi, nhất là đọc Kinh Dọn Mình Chết Lành. Sau khi lãnh nhận các Bí Tích, nghe cả nhà đọc kinh ”Dọn Mình Chết Lành”, Cha tôi ôm hôn Thánh Giá, mỉm cười và trút hơi thở cuối đời. Cha tôi có tên Thánh là Gioakim; còn Mẹ tôi là Anna nên Cha tôi nói: ”Nhà mình phải siêng năng lần Tràng Chuỗi để kính Mẹ Maria là con của hai Thánh Gioakim-Anna và là Mẹ Chúa Giêsu.”
Hồi còn sinh tiền, Cha tôi nói hoài, nói mãi với Thầy Phan Hưng: ”Ôn chờ Thầy chịu Chức Linh Mục. Ôn sẽ tặng Thầy Chén Thánh, Áo Lễ.” Thầy ấy nói với tôi: ”Ngoài gia đình em, nhà anh Phước, nhất là Ôn và anh là người giúp em cố gắng theo Ơn Gọi làm Linh Mục. Em sẽ cầu nguyện cho Ôn trong Lễ mở tay và trong các lần dâng Thánh Lễ.” Lm Hưng đã thực hiện lời hứa.
B- Mẹ tôi
Trong cuốn băng ”lưu niệm” bài giảng ở nhà thờ về gương lành của Mẹ tôi, Linh Mục Lê Thanh Hoàng nói với Cộng Đoàn: ”Bà Anna bảo cả nhà và người thân đọc kinh tối, rồi đi ngủ. Đọc kinh xong, bà Anna ra đi bình an trong Chúa.” Cha Hoàng nhắc đi, nhắc lại mấy lần lời nói cuối cùng của Mẹ tôi: ĐỌC KINH TỐI, RỒI ĐI NGỦ!
Mẹ tôi rất kính trọng Cha tôi là người chồng mẫu mực. Hồi còn là Thầy, Lm Phan Hưng nói với tôi rằng Mẹ tôi là phụ nữ nhân đức Thành Giêrusalem.
C- Chị tôi
Bị liệt giường bảy năm, Chị tôi vẫn nghe tôi tâm sự và nhắn nhủ qua điện thoại: ”Thức dậy, Chị dâng ngày cho Chúa và Mẹ Maria, cám Ơn Chúa ban cho Chị Thánh Giá phần nhẹ. Thương nhớ em thì Chị nghe em dặn: Lần Chuỗi, làm Tuần Cửu Nhật kính Đức Mẹ Hằng Cứu Giúp, đọc kinh Dọn Mình Chết Lành ban đêm và bất cứ lúc nào.” Trong bảy năm cuối đời, Chị hiệp thông với các em và cháu trong giờ kinh tối và được Ơn chết lành sau khi nhận các Bí Tích tối quan trọng.
D- Anh rể tôi
Là người cao ráo, to con, giỏi võ, trực tính, lại bị bại liệt sau năm 75, thân hình trông như bộ xương khô, chỉ nói ú ớ vài câu. Từ trong Nam, vừa về tới nhà, tôi lật đật đến thăm anh ấy, cố tình nhắc lại từng kỷ niệm huy hoàng trước đây để xem phản ứng của Anh ra sao. Anh tỏ vẻ giận đời. Tôi tựa hai đầu gối trên nền nhà, cúi sát, nói chậm rãi với Anh về tình đời thoáng qua, tình bằng hữu giới hạn, có qua, có lại, tình gia thất có vợ chung thủy, có con cái còn nhỏ, vô tội, có em vợ mà Anh rất thương mến, nhất là về là Tình Chúa. Ban đầu, do chán tình đời, anh không muốn nhận các Bí Tích cuối cùng do tôi đề nghị. Tôi bèn nói: ”Anh ơi, Anh vẫn biết em thương Anh nhiều lắm. Lúc Anh sa cơ, thất thế, em càng thương Anh hơn nữa. Chừ, ông Đại Tá…, Đại Úy… và đệ tử của Anh đều ở xa; có gần chăng nữa, chưa chắc họ đến chia sẻ nỗi đau của Anh. Chỉ có vợ-con Anh sát cánh ngày đêm bên Anh. Nhưng, khi tất cả nằm ngủ, ngáy khò khò, có người luôn ở bên Anh. Đó là Thiên Thần Bản Mệnh mà Anh dễ nhận ra bằng Đức Tin. Hơn nữa, còn có Chúa Cứu Thế. Ngài thương Anh vô bờ. Anh được diễm phúc là đang mang phần nhẹ Thánh Giá của Ngài, tức Anh chịu đau khổ về phần xác và tinh thần để được kết hợp với Chúa bị tử nạn vì tội lỗi của em, của mọi người trong đó có Anh. Anh còn có Mẹ Maria là Thánh Mẫu của Anh như Lời Chúa trối trước khi tắt thở. Vậy, em xin Anh vui lòng cho phép em nhờ người vào xin Cha Sở cho Anh lãnh Bí Tích Giải Tội, Xứ Dầu Thánh, Rước Mình Thánh Chúa để Ngài ở trong Anh, để linh hồn Anh là Nơi Chúa không chê, mà ngự vào. Cha Sở đến, Anh chỉ gật đầu và xưng tội trong lòng mà Chúa nghe rõ vì Anh không thể nói được rõ ràng như xưa. Trước khi Anh đồng ý, em xin đọc nhỏ, sát bên tai Anh kinh Dọn Mình Chết Lành, được không, Anh?”
Vừa đọc kinh, tôi vừa nhìn vào cặp mắt Anh rễ đang khóc. Tôi trao Thánh Giá. Anh ôm hôn Chúa Cứu Thế! Tôi mừng quá, chạy sang nhà người bà con, ông Lạng, (ở sát nhà Anh rể) để nhờ ông vào xin Cha Sở đến ”giúp” Anh ấy. Anh rể tôi lãnh nhận đủ các phép Bí Tích ”đi đường” trước sự vui mừng khôn tả của Chị ruột tôi và của gia đình tôi.
Tôi phóng xe sang Họ Đức Mẹ Hằng Cứu Giúp để tạ Ơn Chúa và Thánh Mẫu. Đang khi tôi cầu nguyện bên Mẹ Hằng Cứu Giúp, Anh rể tôi tắt hơi trong Ơn Chúa và Mẹ.
Đức Quốc, 13.11.2014
Đaminh Phan văn Phước
Phần giới thiệu:
A- Kinh ”Dọn Mình Chết Lành” mà cả nhà tôi ở Việt Nam vẫn đọc trước khi đi ngủ. Xin đọc khoan thai, ngưng ở mỗi dấu (/) và ngưng lâu hơn một tí ở dấu (//).
KINH DỌN MÌNH CHẾT LÀNH
Lạy Chúa con, / con biết thật con SẼ chết. / Có khi con CHỈ còn sống đặng ít phút nữa mà thôi. / Có khi hôm nay con vào giường nằm nghỉ, / mà sáng mai CHẲNG CÒN chỗi dậy nữa. / Cho nên Chúa DẶN BẢO con: / Dọn mình vào giường nghỉ / NHƯ LÀ vào mồ chết vậy. //
Lạy Chúa con, / con biết thật đến giờ LÂM CHUNG, / con sẽ ước ao CHỚ GÌ khi sống / con CHẲNG CÓ phạm tội, / lại đã hết lòng KÍNH MẾN Chúa luôn, / lạy xin Chúa hãy làm cho con đặng quyết định SỐNG THÁNH như vậy từ bây giờ. //
Lạy Chúa con, / con CHÊ GHÉT mọi tội lỗi. / Con TIN mọi điều Hội Thánh dạy. / Con hết lòng TRÔNG CẬY Chúa. / Con hết lòng KÍNH MẾN Chúa, / lại VÌ Chúa thì con YÊU người như mình con vậy. / Con ước ao SỐNG và CHẾT trong sự KÍNH MẾN Chúa luôn. //
Ớ Chúa con, / con xin PHÚ DÂNG linh hồn con cho Chúa / VÌ Chúa đã MUA nó giá rất cao. / Xin chớ để nó ra VÔ PHƯỚC, / mà chẳng đặng NHỜ Máu Thánh Chúa đã đổ ra mà CỨU CHUỘC nó. //
Lạy Đức Nữ Đồng Trinh Chí Thánh, / xin bầu chữa con TRƯỚC TÒA CHÚA. / Lạy Thánh Thiên thần hộ thủ, / lạy Thánh bổn mạng con, / lạy các Thánh nam nữ ở trên Nước Thiên Đàng, / xin hãy CHUYỂN CẦU cho con đặng ơn sống TRONG sự kính sợ Chúa, / chết TRONG sự yêu mến Chúa / và LÀM TÔI Chúa ở đời nầy, / hầu NGÀY SAU đặng ngợi khen Chúa ĐỜI ĐỜI trên Thiên Đàng. Amen. //
Giêsu, Maria, Giuse! / Con xin DÂNG lòng con, / trí khôn con / và sự sống con cho Ba Đấng.
Giêsu, Maria, Giuse! / Xin Ba Đấng giúp con TRONG giờ hấp hối lâm chung.
Giêsu, Maria, Giuse! / Xin cho con đặng ƠN CHẾT LÀNH bình an trong tay Ba Đấng.
Giêsu, Maria, Giuse! / Xin soi sáng, phù hộ cùng CỨU GIÚP chúng con. Amen.
(Có vài Links ghi thiếu một số câu và thêm những từ không giống lời mà tôi đã thuộc lòng nằm lòng và đọc mỗi tối, khi còn sống với gia đình và từ ngày ở Đức đến nay.)
B- Thánh Ca (Xin lưu trữ cho các em, nhất là người nằm liệt được nghe để dọn mình chết lành.)
1- Dòng Mến Thánh Giá Thủ Thiêm – Vũ Khúc Nữ Vương Hòa Bình
(Ai yêu mến Mẹ, sẽ rơi lệ vì Thiếu Nữ Tu Sinh thật lòng tôn kính Thánh Mẫu.)
2- Kinh Lạy Nữ Vương
a- Tiếng Việt: KÍNH LẠY NỮ VƯƠNG
b- Salve Regina (Simple Tone): Kinh Lạy Nữ Vương bằng tiếng Latinh.
(Chữ Hévae do ghi sai, đúng ra, phải là: Evae.)
3- Kinh ”Phú dâng linh hồn trong tay Chúa”, thường hát sau Thánh Ca: Salve Regina.
IN MANUS TUAS DOMINE
V. In manus tuas, Domine, commendo spiritum meum.
R. In manus tuas, Domine, commendo spiritum meum.
V. Redemisti nos, Domine, Deus veritatis.
R. Commendo spiritum meum.
V. Gloria Patri, et Filio, et Spiritui Sancto.
R. In manus tuas, Domine, commendo spiritum meum.
V. Into your hands, O LORD, I commend my spirit.
R. Into your hands, O LORD, I commend my spirit.
V. You have redeemed us, O LORD, God of truth.
R. I commend my spirit.
V. Glory be to the Father, and to the Son, and to the Holy Ghost.
R. Into your hands, O LORD, I commend my spirit.
4- Ave Maria en Latin: Kinh Kính Mầng
5- Salve Regina
(Rất cảm động: Đức nguyên Giáo Hoàng và giáo hữu bốn phương ở Quảng Trường cùng hát.)
6- Salve Regina: Hail Holy Queen
(Ghi nhầm: fructus ventris tui, chứ không phải tuis. Ai dịch sang tiếng Anh không đúng lắm.)
7- Salve Regina – A Virtual Choir of Carmelites (Tu sĩ nhiều nước hát rất dễ thương.)
8- Salve Regina lyrics (Đơn ca)
9- MVI 8617 Nữ Vương Hòa Bình (Rất hay và cảm động.)
10- Nữ Vương Hòa Binh [Hải Linh(Ca Đoàn, Ban Nhạc người Việt và ngoại quốc)
11- Tôn vinh Nữ Vương Hòa Bình tại Nhà Thờ Đức Bà Saigon
(Xin xem hình, chờ đến phút 3, 51 thì nghe Thánh Ca.)
12- Con Xin Dâng Mẹ – Mai Thiên Vân
13- Nữ Vương Rất Thánh Mân Côi