1. Chị hỏi tớ có biết ngôi Chùa lớn X, rộng cả trăm hét ta ở ngoài LT không? Tớ nói có nghe, có ngang qua mấy bận, nhưng chưa có dịp ghé thăm.
Chị cho biết, có người ‘rất thân’ là ca sĩ nhà Đạo mới được Nhà chùa mời hát trong đại lễ nhà Phật, dịp tết vừa qua. Chị cùng đi…
Chị khen khuôn viên chùa rộng quá… Giá mà bên Đạo mình !…
Tớ nói Phật giáo do Nhà nước thiết lập rất được Nhà nước ưu đãi, thường bị chính trị lợi dụng (bằng chứng có một học viện Phật giáo mới đây ra thông báo tuyển sinh thạc sĩ, buộc thi cả môn triết học Mác – Lê. Chưa nói ‘triết thuyết’ này từ ‘trực quan sinh động’ đã minh chứng sự lạc hậu, phi nhân…bị thế giới văn minh ném vào sọt rác từ thế kỷ trước, chứ đừng nói chẳng ăn nhập gì với Phật học). Còn nhánh Phật giáo độc lập, không chịu ‘quản lý’ nhà Nước vẫn chịu cảnh o ép, hắt hủi…
Riêng Đạo mình không chịu lệ thuộc quản lý nhà nước nên vẫn thuộc hàng nhạy cảm, còn bị gây khó dễ….
Chị khen ngồi nghe Sư thầy thuyết giảng hay rất người, gần gũi với đời sống dân sinh, nghe thấm lòng người…
Tớ nói, giáo lý Phật giáo khởi đầu và bắt nguồn từ những đau khổ nhân sinh, giải quyết vấn đề nhân sinh, trên bình diện nhân sinh… chỉ có chiều ngang giữa người với người. Còn giáo lý Đạo mạc khải không chỉ có chiều ngang mà còn có chiều dọc nối kết với Chúa, khám phá ơn Chúa, nâng con người lên cao thêm, cao mãi…
Chiều ngang chỉ có giá trị khi có chiều dọc nối kết. Con người chỉ tìm được ý nghĩa đích thực cuộc đời tại thế của mình khi khám phá mình là con Chúa, thuộc về Gia đình Thiên Chúa, được dựng nên giống Hình Ảnh của Chúa. Điều này cho thấy rõ phẩm giá thiên liêng, cao quý của tạo vật nhân linh, không chỉ tà tà hàng ngang; tệ hơn với ý thức hệ ‘duy vật- vô thần’ còn …hạ cấp con người dưới hàng ngang, không khác gì con vật thuần túy.
Giáo lý Phật giáo có nhiều điều hay, giá trị rất đáng trân trọng, song Đức Phật chỉ là con người bình thường như ai, không phải là Đấng Cứu Thế. Việc ‘giác ngộ’ thành Phật, Đức Phật không phải là người đầu tiên và cũng không phải là người cuối cùng.
Có vẻ tớ đang…lan man.
Chốt lại. Đơn giản thế này, nhà Phật coi đau khổ có phần bi quan…bế tắc, muốn hết khổ phải diệt khổ (tất cả do ‘dục’; muốn diệt khổ thì diệt…dục); còn ta nhờ ơn Chúa, ta khám phá chính ngay trong đau khổ ấy có giá trị Tin Mừng, do đó Kitô hữu đạo đức, cụ thể là các thánh không những không loại trừ đau khổ và còn mong muốn được nhiều đau khổ… Vì đấy là con đường Chúa Giêsu đã đi để Cứu độ nhân loại, và đó là con đường duy nhất để người môn đệ theo Chúa, muốn nên giống Chúa… Có thế ta mới cảm hiểu được thánh Phaolo nói: ‘Vinh dự của tôi là Thập giá Chúa Giêsu Kitô’ (Gla 6,14) .
Nói cách khác, do quan niệm ‘đời là khổ’, để tránh đau khổ, diệt đau khổ nhà Phật có chiều hướng tu xuất thế, xa lánh trần thế, đến cõi tịnh tâm, biệt lập; còn ta ngược lại tu là nhập thế, phục vụ con người. Nói như Chúa Giêsu, ta như ‘muối ướp, như ánh sáng’ giữa trần thế góp phần nâng cao- nhân rộng quyền làm người, giúp cho đời đáng sống hơn, tươi đẹp hơn, hy vọng hơn.
2. Vấn đề Chị kể không phải ở quy mô tổ chức, về lượng Phật tử tham dự, về Sư thầy giảng hay mà là ở việc: Ăn cơm chay thoải mãi, mỗi người tham dự đều được cặp bánh téc để xe làm quà… Tốn biết bao nhiêu tiền, thế mà tất cả đều phi (miễn phí)… ‘Còn mình mỗi lần đi ăn là phải có… phong bì’.
‘Còn mình mỗi lần đi ăn là phải có phong bì’, tớ…chột dạ về điều này.
‘Phong bì’ như cách để chia sẻ tinh thần trách nhiệm chung, tùy khả năng… Trên bình diện nhân bản, đấy là việc hết sức bình thường; với người có ‘tự trọng’ còn là niềm vui, niềm tự hào vì được góp phần công việc chung (người có tự trọng, cho ‘ăn phi’ đôi khi bị…xúc phạm).
Việc làm bình thường nhân bản ấy, nếu được liên kết hàng dọc (Đạo) càng được ‘nâng tầm’ giá trị: Đang góp phần xây dựng Giáo hội phát triền, góp phần cho ‘Danh Cha cả sáng, nước Cha trị đến’ (kinh nguyện đầu môi người môn đệ theo Chúa thường cầu nguyện)…
Nói về làm hoạt động Bác ái không cần đền đáp, giúp người nghèo, có thể nói chưa có tôn giáo nào… qua mặt Công giáo. Công giáo có những nhà Dòng, tổ chức chuyên để chăm sóc người nghèo khổ, bất hạnh (vd Thừa Sai Bác Ái…), và tự chất một người Công giáo đích thực đồng thời là sứ giả Bác ái yêu thương. Điều này cũng dễ hiểu, bởi Bác ái thuộc bản chất của Đạo.
Chúa Giêsu khi tại thế quả quyết: ‘”Ai cho các con (uống) một ly nước vì lẽ các con thuộc về Ðấng Kitô, thật Thầy bảo các con: kẻ đó sẽ không mất phần thưởng đâu’. (Mc, 9, 41).
‘Vì lẽ các con thuộc về Đấng Kitô’, tớ cảm động câu này quá! Điều đó có nghĩa, Kitô hữu, việc tốt, sự hy sinh… dù có nhỏ nhoi thế nào, dù dưới con mắt trần thế ‘kể như rêro’ (không có giá trị) song tự chất vẫn được Chúa trân trọng, đều có giá trị.
Như thế, ‘Phong bì’ trên bình diện nhân bản -liên kết thêm trên bình diện Đạo- thì việc chia sẻ không chỉ là điều bình thường, quan trọng hơn còn là niềm vui, điều hạnh phúc của con cái Chúa, như cách thức để phần nào Tạ ơn Chúa với biết bao ân tình Chúa dành cho mình.
Thế sao ‘phong bì’ lại trở nên gánh nặng ?!
3. Phong bì trở thành…của nợ, gánh nặng, cái gốc không hẳn ‘cái sự’ nghèo đói… (Tớ nhớ đến ¼ xu ít ỏi của Bà góa nghèo khổ dâng Đền Thờ, thế mà được Chúa Giêsu tuyên bố công khai là người dâng cho Chúa nhiều nhất)
Hình như người Việt ta đang có xu hướng … ươn lười đầy ích kỷ: Chỉ muốn hưởng thụ, hay đòi hỏi song ngại hy sinh, không muốn hy sinh…
Hưởng thụ mà không có hy sinh, không chịu cố gắng… Qúa trình tiến hóa này, điểm đích chắc chắn sẽ đưa ta đến…chuồng heo, thành ‘đồng chí’ với …con heo mất (!).
Và nếu không phản tỉnh, xu thế này phát triển mức… phổ quát, chắc chắn xã hội con người sẽ biến thành… ‘trại súc vật’ mất.
Lm.Đaminh Hương Quất