|
Trả lời:
Câu hỏi này gợi lại giáo lý của một số Giáo phụ (Church Fathers) xưa kia đã dạy rằng “ngoài Giáo Hội, không có ơn cứu độ” (No salvation outside the Church). Nghịa là, nếu không gia nhập Giáo Hội do Chúa Kitô đã thiết lập trên nền tảng các Tông Đồ thì không được cứu rỗi đời đời. Lời dạy này bắt nguồn từ chân lý là chính Chúa Giêsu đã thiết lập Giáo Hội trên “Tảng Đá Phêrô” như phương tiện cứu rỗi cần thiết, căn cứ vào lời Chúa nói với Phêrô sau đây:
“Còn Thầy, Thầy bảo cho anh biết: anh là Phêrô, nghĩa là Tảng Đá, trên tảng đá này, Thầy sẽ xây Hội Thánh của Thầy, và quyền lực tử thần sẽ không thắng nổi. Thầy sẽ trao cho anh chìa khóa Nước Trời: dưới đất, anh cầm buộc điều gì, trên trời cũng sẽ cầm buộc như vậy; dưới đất anh tháo gở điều gì, trên trời cũng sẽ tháo gở như vậy” (Mt 16: 18-19).
Đây là Giáo Hội duy nhất Chúa Kitô đã thiết lập như phương tiện cần thiết để chuyên chở ơn cứu độ của Người trên trần thế này cho đến ngày mãn thời gian. Giáo Hội này được ví như Chiếc Tầu của ông Nô-e trong thời Hồng Thủy, khi loài người và mọi sinh vật trên trái đất đã bị hủy diệt trừ người và những sinh vật được đưa lên tầu này trước khi nước dâng lên cao và cuốn đi mọi sinh vật khác (x. St. 6-8). Giáo Hội này “tồn tại trong Giáo Hội Công Giáo do Đấng kế vị Phêrô và các Giám Mục hiệp thông với ngài điều khiển” (x. Lumen Gentium, số 8).
A. Áp dụng cho những người đã gia nhập Giáo Hội Công Giáo:
Để gia nhập Giáo Hội Công Giáo và được coi là thành viên của Giáo Hội này đòi hỏi người ta phải chịu phép rửa và tuyên xưng niềm tin vào Chúa Cứu Thế Giêsu. Nhưng phải kiên trì sống niềm tin ấy cho đến hơi thở cuối cùng thì mới được ơn cứu độ. Thánh Công Đồng Vaticanô I, trong Hiến Chế Tín Lý Lumen Gentium, đã nói rõ điều này như sau: “… Những ai biết rằng Giáo Hội Công Giáo, được Thiên Chúa thiết lập nhờ Chúa Kitô, như phương tiện cứu rỗi cần thiết, mà vẫn không muốn gia nhập hoặc không muốn kiên trì sống trong Giáo Hội này thì không thể được cứu rỗi” (LG. 14).
Nghĩa là, trước hết, phải gia nhập Giáo Hội qua phép rửa. Sau đó, phải sống và thực hành những cam kết khi lãnh nhận bí tích này. Đó là tin yêu một Thiên Chúa Ba Ngôi, tin công nghiệp cứu chuộc của Chúa Kitô và cam kết từ bỏ ma quỉ với mọi cám dỗ của chúng
Tuy nhiên, xác tín trên không hoàn toàn loại bỏ những ai không gia nhập Giáo Hội không vì lỗi của họ.
Thật vậy, chỉ những ai đã biết Giáo Hội là phượng tiện cứu rỗi cần thiết mà không chịụ gia nhập hay đã gia nhập mà lại không kiên trì sống đức tin trong Giáo Hội này thì mới không được cứu độ mà thôi.
Không kiên trì sống có nghĩa là từ bỏ Giáo Hội nửa chừng để gia nhập một Giáo Hội khác hay trở thành vô thần vì mất hết niềm tin ban đầu do những khủng hoảng gặp phải hay vì những lôi cuốn của chủ nghĩa vật chất hưởng thụ gây ra. Như thế, muốn được cứu độ, thì phải quyết tâm sống đức tin trong mọi hoàn cảnh và thực hành những giáo lý căn bản mà Giáo Hội thay mặt Chúa để giảng dạy không sai lầm trong hai phạm vi tín lý và luân lý. Nếu sống trong Giáo Hội mà không tuân thủ những giáo huấn căn bản của Giáo Hội, nhất là không thực thi đức tin, đức cậy và đức mến thì “tuy thể xác họ thuộc về Giáo Hội nhưng tâm hồn họ không ở trong Giáo Hội” và như thế, “sẽ không được cứu rỗi” (LG. 14).
B. Đối với những người hiện sống bên ngoài Giáo Hội Công Giáo:
Nhưng đối với những người không biết Chúa Kitô và Giáo Hội của Chúa không vì lỗi cuả họ thì lại là vấn đề khác. Về vấn đề này, giáo lý và tín lý của Giáo Hội dạy như sau:
“Thực tế những kẻ vô tình không nhận biết Phúc Âm của Chúa Kitô và Giáo Hội của Người, nhưng nếu thành tâm tìm kiếm Thiên Chúa,và dưới tác động của ơn thánh, họ cố gắng chu toàn Thánh Ý Thiên Chúa trong đời sống theo sự hướng dẫn của lương tâm thì họ có thể được cứu rỗi” (x, LG. 16; SGLGHCG, số 847).
Nói rõ hơn, Chúa Giêsu mới xuống trần gian và hoàn tất công cuộc cứu chuộc loài ngươì cách nay mới trên 2000 năm; trong khi con người đã có mặt trên quả đất này không biết là bao nhiêu triệu năm rồi.
Như thế, có biết bao triệu triệu con người đã sinh ra và chết đi trước khi Chúa Cưú Thế ra đời rao giảng Tin Mừng Cứu Độ cũng như thiết lập Giáo Hội làm phương tiện chuyên chở ơn cưú độ này. Họ không biết Chúa Kitô và không gia nhập Giáo Hội của Chúa qua Phép Rửa thì hoàn toàn không phải lỗi của họ, vì không có ai rao giảng cho họ biết về việc này. Như vậy, Chúa không thể bất công bắt lỗi họ về việc không nhận biết Chúa và Giáo Hội của Người.
Tuy nhiên, vì Thiên Chúa “mong muốn cho mọi người được ơn cứu độ và nhận biết chân lý” (1Tim 2:4) và vì Chúa Kitô-Giêsu là “Đấng trung gian duy nhất giữa Thiên Chúa và loài người” nên Thiên Chúa vẫn có nhiều cách để cứu chuộc những ai không vì lỗi của họ mà không nhận biết Chúa Kitô và gia nhập Giáo Hội của Người như giáo lý nói trên của Giáo Hội dạy. Điều này cũng áp dụng chung cho những người tin hay không tin Chúa Kitô hiện đang sống tản mát trong nhiều tôn giáo hay giáo phái bên ngoài Giáo Hội Công Giáo. Đối với những anh chị em này, Giáo Hội chưa từng lên án họ mà chỉ tha thiết cầu xin để mong sớm tiến đến hiệp nhất trong cùng một niềm tin, một phép rửa, và một Giáo Hội duy nhất do chính Chúa Kitô đã thiết lập trên “Tảng Đá Phêrô”.
Tóm lại, Giáo Hội chỉ lo ngại đặc biệt cho phần rỗi của những ai đã nhận biết Giáo Hội Công Giáo là Giáo Hội thật của Chúa Kitô mà không chịu gia nhập hay đã gia nhập mà không kiên trì sống trong Giáo Hội này mà thôi.
Lm Phanxicô Xaviê Ngô Tôn Huấn
