Hỏi: Năm nay, Lễ Các Thánh rơi vào ngày thứ Bảy và Lễ Các Đẳng rơi vào ngày Chúa Nhật. Thưa cha, như vậy liệu thánh lễ của giáo xứ chiều thứ bảy như thường lệ là lễ trọng mừng Các Thánh hay lễ cầu cho Các Tín Hữu đã ly trần? – J. Z., New York, Mỹ.
Đáp: Điều này là tùy thuộc vào đất nước bạn đang sống và sự sắp xếp phụng vụ có hiệu lực.
Đối với nước Mỹ, Ủy ban Phụng tự thuộc Hội Đồng Giám Mục Mỹ đã có hướng dẫn như sau:
“Năm 2014, Lễ Các Thánh 1-11 rơi vào ngày thứ Bảy, và lễ Các Đẳng rơi vào Chúa Nhật sau đó, ngày 2-11. Ban thư ký của Ủy ban Phụng tự muốn làm sáng tỏ tình hình liên quan đến Thánh lễ và Kinh Thần vụ trong hai ngày 1 và 2-11 này. Cả hai ngày lễ này đều được xếp ở số 3 của Bảng các ngày Phụng vụ. Do đó, vào chiều ngày thứ sáu 31-10, Kinh chiều 1 của lễ Các Thánh được đọc.
“Ngày thứ Bảy, 1-11, cà Kinh Sáng và Kinh Chiều 2 của lễ Các Thánh được đọc, mặc dầu vì lý do mục vụ, ở nơi nào có thói quen, sau Kinh chiều 2 này, người ta đọc luôn Kinh Chiều cho lễ Các Đẳng. Ngày Chúa Nhật, 2-11, các giờ kinh của Chúa Nhật 31 mùa Thường Niên được đọc, nhất là trong việc đọc cá nhân; tuy nhiên, các giờ kinh của lễ Các Đẳng có thể được sử dụng, nếu Kinh Sáng và Kinh Chiều được đọc chung cộng đoàn (xem Các Giờ Kinh Phụng vụ, tập IV, ngày 2-11).
“Chiều tối thứ sáu, 31-10, cử hành lễ trọng Kính các Thánh Nam Nữ. Chiều tối thứ Bảy, 1-11, các thánh lễ được dự trù như thường lệ đều là lễ cầu cho Các Đẳng. (Nếu mong muốn vì lý do mục vụ, một lễ các Thánh Nam Nữ, ngoài lịch được dự trù như thường lệ, có thể được cử hành vào chiều thứ Bảy).
“Vì tại Mỹ, thứ Bảy thường là ngày dành cho lễ Cưới, nên nhớ rằng thánh lễ nghi thức (tức thánh lễ hôn nhân) bị cấm cử hành trong ngày lễ Các Thánh (Qui chế Tổng quát Sách Lễ Rôma [GIRM], số 372). Trong khi thánh lễ nghi thức cho việc cử hành hôn phối bị cấm như thế, có thể cử hành thánh lễ ngày với nghi thức hôn nhân và phúc lành hôn phối. Một chọn lựa khác là, có thể sử dụng nghi thức hôn phối ngoài Thánh lễ nếu việc cử hành hôn phối diễn ra trong ngày này. (Các thánh lễ nghi thức cũng bị cấm trong ngày lễ Các Đẳng). Xin nhắc lại, lễ Các Thánh Nam Nữ không phải là ngày lễ buộc trong năm nay, theo quyết định năm 1992 của Hội Đồng Giám Mục Mỹ về hủy bỏ luật buộc dự lễ, khi ngày 1-11 rơi vào một ngày thứ Bảy hay thứ Hai. Vì vậy, thánh lễ an táng có thể được cử hành vào ngày này (xem GIRM, số 380)”.
Tuy nhiên, nếu bạn đang sống ở Anh và xứ Wales, khi một lễ buộc rơi vào ngày thứ Bảy hoặc thứ Hai, lễ này được dời vào ngày Chúa Nhật. Do đó, năm nay Lễ Các Thánh sẽ được cử hành vào ngày Chúa Nhật, 2-11, và lễ Các Đẳng được cử hành vào ngày thứ Hai, 3-11.
Tại Ý và nhiều nước khác, các ngày lễ được giữ đúng ngày, và lễ Các Thánh vẫn là một lễ buộc, cho dù nó rơi vào ngày thứ Bảy. Vì vậy, các tín hữu tham dự thánh lễ Các Thánh hai lần, vào tối thứ Sáu 31-10 và ngày thứ Bảy.
Lịch phụng vụ đầy đủ nhất của nước Ý, mà tôi có hiện nay, cho thấy rằng không cử hành lễ Các Đẳng vào chiều tối thứ Bảy. Vào các thứ Bảy khác trong lịch phụng vụ, bao gồm cả giáo phận Rôma, lịch nhắc nhở đặc biệt rằng thánh lễ chiều tối thứ Bảy được cử hành theo các công thức của ngày hôm sau. Nhưng vào thứ Bảy này, 1-11, sự nhắc nhở lại bị bỏ qua.
Cũng xin nhắc lại, ở nơi nào có thói quen, kinh chiều công khai lễ Các Đẳng được đọc, sau khi kinh chiều lễ Các Thánh được đọc xong.
Mặt khác, năm nay, nhiều giáo xứ, chứ không mọi giáo xứ, cử hành thánh lễ các Đẳng chiều tối thứ Bảy, trước ngày Chúa Nhật, và Đức Thánh Cha dự trù cử hành thánh lễ Các Đẳng tại nghĩa trang chính của Rôma vào chiều tối thứ Bảy.
Tôi đã không thể tìm thấy bất kỳ sự làm sáng tỏ nào từ Hội Đồng Giám Mục Ý, như Hội Đồng Giám Mục Mỹ đã làm trên đây. Thật là hữu ích khi làm rõ điểm kỹ thuật này, để cho mọi người làm việc với các tiêu chí như nhau.
Sự khó khăn phát sinh một phần bởi vì lễ Các Đẳng là một lễ hơi đặc biệt. Cũng như thứ Tư Lễ Tro, lễ này không có hạng cụ thể. Nó không phải là lễ trọng, lễ kính hoặc lễ nhớ, vì nó không tôn kính một mầu nhiệm nào của Chúa, hoặc không tôn kính một vị thánh nào, tuy nhiên, nó có ưu tiên hơn ngày Chúa Nhật và các lễ khác. Vì là lễ Các Đẳng, nên không đọc kinh Vinh Danh (Gloria), ngay cả khi lễ rơi vào ngày Chúa Nhật, vì Kinh Vinh danh không hề được đọc trong lễ cầu hồn. Bất cứ khi nào lễ này rơi vào một Chúa Nhật, Thần vụ là Thần vụ của ngày Chúa Nhật, ngoại trừ khi cử hành đọc công khai.
Trong lịch của thể thức ngoại thường, vấn đề này không phát sinh, bởi vì lễ Các Đẳng được dời qua ngày 3-11, khi ngày lễ 2-11 là ngày Chúa Nhật.
(Nguyễn Trọng Đa, Zenit.org 29-10-2014)
