Sống khiết tịnh ngày hôm nay là đi trên con đường xa lạ, khó khăn, “con đường chẳng mấy ai đi”. Chính vì thế mà mỗi người khi dấn bước trên con đường đó, phải biết mình đi đâu và tại sao lại đi. Không phải biết cách chung chung nhưng là biết cách chính xác, rõ ràng. Và còn phải can đảm sống điều mình biết. Phải bạo dạn dấn thân và chấp nhận hy sinh từ bỏ. Vì theo sự thường, “lựa chọn là hy sinh”. Không lập lờ, đi nước đôi. Điều đó có nghĩa là mỗi người phải trưởng thành, không chỉ trên bình diện pháp lý, tức là đã đến tuổi trưởng thành, mà tất yếu là phải trưởng thành về tâm cảm. Có như vậy khi người tu sĩ khấn khiết tịnh thì lời khấn mới đem lại những giá trị đích thực cho họ. Trong bài này chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về những giá trị đó.
Đức khiết tịnh trên hết là một ơn Thiên Chúa cho không, vì thế đó là nguồn mạch để giúp người tu sĩ thi hành sứ mạng của họ trong đời tu, chứ không chỉ nhằm để thánh hoá bản thân họ. Nhờ đó tu sĩ được tự do để phụng sự Thiên Chúa và phục vụ con người. Tương tự như các thiên thần, với ơn Chúa ban ngang qua lời khấn khiết tịnh còn giúp người tu sĩ gặt hái hoa trái tông đồ quý giá, đó là khả năng tiếp xúc một cách trưởng thành, đơn sơ, hồn nhiên, với những người, cả nam cũng như nữ, khi thi hành sứ vụ với họ và cho họ để xây dựng thân thể Đức Kitô.
Khiết tịnh là trái tim của đời tu và không thể bị tách lìa khỏi sự thánh thiện của Giáo Hội. Qua lời khấn khiết tịnh, giúp người tu sĩ hiến mình cho Chúa Giêsu, để phục vụ Người, trong một tình yêu tuyệt đối, độc nhất đến độ loại trừ hôn nhân và bất cứ tương quan độc chiếm nào, cũng như những hành vi sinh dục và thỏa mãn tính dục. Vậy lời khấn này đòi buộc một sự tiết dục trọn vẹn trong đời sống độc thân vì Nước trời.
Khi sống theo lời khuyên khiết tịnh của Tin Mừng, người tu sĩ sẽ khao khát đào sâu tình thân với Thiên Chúa, sự đồng hình đồng dạng với Đức Kitô, tình bạn với tất cả mọi anh chị em trong hội Dòng, và việc phục vụ tha nhân, dù họ là ai đi nữa; đồng thời qua lời khấn khiết tịnh giúp cho người tu sĩ lớn lên trong sự trưởng thành cá nhân và trong khả năng yêu mến.
Nhờ lời khấn khiết tịnh người tu sĩ được thánh hiến và kết hợp với Thiên Chúa cách rõ ràng, vì Thiên Chúa đang hoạt động trong mọi sự cho công cuộc cứu rỗi con người.
Khiết tịnh cũng là ân sủng quý giá mời gọi người tu sĩ trở nên người môn đệ từ bỏ thế gian, điều mà có thể giải phóng lòng họ khỏi những bận tâm tự nhiên cho một mối quan hệ độc chiếm và đem chúng vào trong đức ái phổ quát của Thiên Chúa với mọi người nam cũng như nữ. Vì thế có thể nói lời khấn khiết tịnh là ân sủng giúp cho tu sĩ được đồng hình đồng dạng với Đức Kitô.
Trong thời đại chúng ta, khi người ta có khuynh hướng đẩy bao lớp người đồng loại ra bên lề mối quan tâm của họ, trong khi lại đồng hoá tình yêu với tình dục, thì nhờ lời khấn khiết tịnh tu sĩ có một tình yêu biết quên mình, ấm áp tình người, và tự do trao hiến để phục vụ mọi người, nhất là người nghèo và người sống bên lề xã hội. Tình yêu ấy có thể là một dấu chỉ mạnh mẽ dẫn đưa người ta đến gặp Đức Kitô là Đấng đã đến để cho chúng ta thấy tình yêu thật sự là gì, nghĩa là cho ta thấy chính Thiên Chúa là tình yêu.
Bên cạnh đó, lời khấn khiết tịnh giúp tu sĩ mở rộng khả năng yêu mến, phục vụ người khác trong tinh thần huynh đệ, và sống đức mến một cách tròn đầy hơn, từ đó họ quảng đại hơn để yêu mến mọi người và từng người, đồng thời thiết lập một cuộc đối thoại hữu ích và phong nhiêu với mọi người, sống như anh chị em và bạn hữu của nhau trong Đức Kitô.
Ngoài ra lời khấn khiết tịnh gìn giữ đời sống chung trong cộng đoàn, tình yêu huynh đệ đích thực ngự trị giữa anh em qua việc nuôi dưỡng đức mến và sự hiệp nhất các tâm hồn, giúp chúng ta mang gánh nặng cho nhau; đồng thời thúc bách người tu sĩ khiêm tốn ý thức về tình yêu thánh hiến của họ phải thường xuyên lớn lên để trưởng thành. Có như vậy, mới giúp cho họ biết cậy dựa vào những trợ lực thiêng liêng, các nhân đức vững chắc từ Thiên Chúa, để họ có thể cởi mở và đơn sơ trước mặt Thiên Chúa và mọi người.
Khiết tịnh mang lại cho người tu sĩ hướng về chiều kích thế mạt. Tức là hướng về niềm hy vọng cánh chung, đồng thời giúp cho họ noi gương Đức Kitô và Đức Trinh Nữ để sống mầu nhiệm nước trời ngay trên trần gian này.
Khiết tịnh làm cho tâm hồn của người tu sĩ trở nên trong trắng và thanh thoát. Mặc dù yêu mến đời độc thân, sống kết hợp với Thiên Chúa và Giáo Hội qua việc hiến thân cho anh em, người tu trì vẫn cảm thấy thiếu thốn những gì mà tình yêu giữa vợ chồng và con cái đem lại. Chính vì thế ta không lấy làm lạ khi nghe nói đến những người nào đó bất trung với lời đã hứa, có những trường hợp thất bại, đổ vỡ đầy đau khổ. Chúng ta đừng đòi tìm “một đời sống thiên thần” nơi thân xác những con người yếu đuối. Đây cũng chính là những khó khăn gặp thấy nơi những người có chồng có vợ. Nhưng điều quan trọng không phải là trung thành với lời đã hứa cho bằng trung tín với Người mà mình đã cam kết: “Thiên Chúa không chờ đợi chúng ta trung thành với điều chúng ta đã nói, nhưng Ngài mong muốn chúng ta trung thành với Ngài. Điều đó có nghĩa là tôi sẽ không ngừng quy hướng về Ngài, ngay cả trong những lúc yếu đuối hay thậm chí phản bội“. Như vậy khiết tịnh trong đời tu là vẻ sáng ngời của tinh thần và con tim. Sự khiết tịnh ấy có thể đơm hoa rực rỡ ngay trong một thân xác bị dằn vặt, vùi dập. Như lời của Chúa Giêsu “Phúc cho những ai có tâm hồn trong sạch”. Khi tâm hồn trong sạch người tu sĩ sẽ có được niềm vui tận hiến đích thực. Từ đó giúp họ đạt đến niềm vui vượt qua, một niềm vui phục sinh với Đức Kitô. Họ sẽ quên đi mọi chuyện đã qua để lao mình về phía trước. Nhờ đó họ có được sự tự do thiêng liêng, giải phóng họ khỏi tình trạng nô lệ cho tội lỗi.
Khiết tịnh giúp thanh luyện quả tim bằng thịt. Chọn sống độc thân khiết tịnh vì Nước Trời không phải là từ chối tình yêu con người, nhưng là chấp nhận đáp trả một ‘”tình yêu lớn hơn”. Người tu sĩ đã gặp thấy tình yêu nơi Đức Kitô, tôi đang sống với Ngài, nhờ Ngài, cho Ngài và với họ như thế là quá đủ …Tuy nhiên, họ vẫn là người như bao nhiêu người khác, họ cũng có thể xúc phạm tới tình yêu đã dành cho Chúa, vì tình yêu này quá cao cả và xa vời, mà con tim họ vẫn là con tim còn rung động nhờ dòng máu của một thân xác mang phái tính. Vì thế, đức khiết tịnh mời họ chiến đấu đôi khi với cả mạng sống để trung thành với tình yêu duy nhất đó. Nhờ vậy họ sẽ thanh luyện quả tim để có được tự do hơn khi yêu thương bè bạn, mọi người bằng một tình yêu không dự vào xác thịt hay giác quan, nhưng dự vào sự thật của mỗi người.
Nói tóm lại, hiểu sâu xa về lời khấn khiết tịnh, sẽ mang lại những giá trị đặc biệt cho người tu sĩ. Giúp họ biết sống dấn thân vì Nước Trời, vì con người, vì phẩm giá và sự tăng trưởng thiêng liêng của nhân loại. Vì thế lời khấn khiết tịnh xuất phát từ con tim của tu sĩ chứ không chỉ bởi luật lệ và sự cấm kỵ. Vì “khiết tịnh trọn hảo vì Nước Trời xứng đáng được coi như cánh cửa đi vào đời sống thánh hiến” (VC 32). Hơn nữa lời khấn khiết tịnh là lời khuyên đầu tiên và lớn nhất giữa các lời khuyên Phúc Âm. Bởi vì chính đây là cách sống của Chúa Giêsu và khiết tịnh chiếm địa vị ưu thế dưới sự thẩm định của Hội Thánh. Đồng thời sống đời khiết tịnh còn là phản ảnh đời sống Ba Ngôi Thiên Chúa.
Anthony Lợi
Tài liệu tham khảo
1.Lm Antôn Ngô Văn Vững, Tài liệu Khiết tịnh như lời khấn
2. Lm Antôn Ngô Văn Vững, Vì nước trời độc thân khiết tịnh, Nhà xuất bản Tôn Giáo
3. Yves Raguin SJ.,Célibat pour notre temps, Supplément 3 , Vie Chrétien Nov.1972, số 151, Khuyết danh dịch, Độc thân ngày nay, ronéo, TPHCM 1989, tr. 9.
4. Hiến chương Dòng Tên và Quy Luật Bổ Sung, phần QLBS 144-147
5. TH 34, nq.8, s7-9