Bài đọc: 2 Kgs 11:1-4, 9, 18-20; Mt 6:19-23.
Khi Thiên Chúa hỏi vua Solomon ông muốn xin bất cứ điều gì trên đời, Ngài sẽ ban cho ông! Ông không xin sang giàu, uy quyền, danh vọng, sức khỏe… Ông chỉ xin cho được khôn ngoan để hiểu biết điều đúng từ những điều sai lầm. Thiên Chúa rất hài lòng và ban cho ông được trở thành người khôn ngoan nhất trên đời đến nỗi trước ông và sau ông, không ai được như thế. Vì có khôn ngoan, nên ông có tất cả các thứ khác.
Các bài đọc hôm nay nhằm sáng tỏ một lần nữa tầm quan trọng của khôn ngoan trong cuộc sống con người. Trong bài đọc I, vì thiếu khôn ngoan nên khi chồng chết, bà hoàng hậu Dân Ngoại Athaliah ra lệnh giết tất cả các cháu của bà để cai trị xứ Judah. Toan tính của bà không qua được sự khôn ngoan của Thiên Chúa, vẫn còn một đứa cháu còn sót lại để làm vua nối dòng vương triều của David. Bà đã bị dân chúng giết và vứt xác bên ngoài Đền Thờ. Trong Phúc Âm, Chúa Giêsu dạy các môn đệ phải biết dùng khôn ngoan để phân biệt: của hư nát với của vững bền, kho tàng hư nát với kho tàng vững bền, mắt sáng và mắt tối.
KHAI TRIỂN BÀI ĐỌC:
1/ Bài đọc I: Vì thiếu khôn ngoan, hoàng hậu Athaliah bị chết như kẻ vô danh.
1.1/ Hận thù chồng chất thêm hận thù: Bà Athaliah là con vua Ahab và hoàng hậu Jezebel, bà và kết hôn với Jehoram, con của bà Jehosaphat (2 Kgs 8:18). Mẹ nào con đó, Bà là người gian ác và thờ thần Baal. Khi Ahaziah là con của bà và Jehoram bị ám sát chết bởi Jehu một năm sau khi Jehoham qua đời, Bà Athaliah đứng lên ra lệnh tiêu diệt tất cả hoàng tộc để cai trị dân chúng.
Nhưng bà Jehosheba, ái nữ vua Joram và là chị của vua Ahaziah, đã ẵm Joash, con vua Ahaziah, lén đưa cậu ra khỏi số các hoàng tử sẽ bị sát hại, giấu trong phòng ngủ cùng với người vú nuôi. Như thế, cậu bé đã được giấu khuất mắt bà Athaliah, và cậu không bị giết. Cậu Joash ở lại với bà Jehosheba trong Nhà Đức Chúa, lẩn trốn ở đó sáu năm, suốt thời bà Athaliah cai trị xứ sở. Joash là cháu ruột của bà Athaliah và cháu họ của bà Jehosheba.
Lịch sử Do-thái không cho bà Athaliah không phải là người cai trị hợp pháp. Nếu bà Athaliah thành công trong kế hoạch cai trị, nhà David sẽ tuyệt tự; nhưng Thiên Chúa đã quan phòng mọi sự và bà Athaliah phải trả nợ máu, họ đã lấy gươm giết chết Bà trong đền vua sau 6 năm cai trị.
1.2/ Toàn dân trong xứ kéo tới đền Baal mà phá huỷ các bàn thờ và tượng thần: Jehoiada là thượng tế trong thời bà Athaliah cai trị. Năm thứ bảy, ông Jehoiada sai người đi mời các vị chỉ huy một trăm quân thuộc đạo binh Carites và thuộc đoàn thị vệ. Ông cho họ vào trong Nhà Đức Chúa với ông. Ông kết ước với họ, bắt họ tuyên thệ trong Nhà Đức Chúa, và cho họ được thấy hoàng tử. Các vị chỉ huy một trăm quân làm đúng mọi điều tư tế Jehoiada đã truyền. Mỗi vị chỉ huy đem theo người của họ, những người đang phiên trực ngày Sabbath, cùng với những người hết phiên trực ngày Sabbath. Họ đến với tư tế Jehoiada. Mục đích của thượng tế Jehoiada là muốn cho dân chúng tin tưởng vào hoàng tử Joash có đủ hậu thuẫn để lên ngôi làm vua.
Toàn dân trong xứ kéo tới đền Baal mà phá huỷ các bàn thờ và tượng thần. Còn Mattan, tư tế của thần Baal, thì họ giết ngay trước các bàn thờ. Rồi thượng tế Jehoiada đem theo các vị chỉ huy một trăm quân, quân Carites, các thị vệ và toàn dân trong xứ. Họ rước vua từ Nhà Đức Chúa xuống, sau đó đi qua Cửa Các Thị Vệ mà tới đền vua. Vua Joash ngự lên ngai vua. Toàn dân trong xứ thì vui mừng, mà thành vẫn không động tĩnh.
2/ Phúc Âm: Kho tàng của anh ở đâu, thì lòng anh ở đó.
2.1/ Hãy tích trữ cho mình những kho tàng trên trời: Con người có thói quen tích trữ; nhưng phải biết khôn ngoan để tích trữ những gì không hư hoại và vào nơi tích trữ an toàn không ai có thể động tới được. Chúa Giêsu mời gọi các môn đệ so sánh về kho tàng dưới đất với kho tàng trên trời.
(1) Kho tàng dưới đất: Nhiều người nghĩ tiền là tiện nhất và nhẹ nhàng, nên họ đã cẩn thận bao bọc tiền có được đem chôn dưới đất. Ít lâu sau cần tiền họ đào đất mang lên, tiền đã mục nát và trở thành vô giá trị. Người khác cho chẳng gì bằng của ăn như gạo, bột mì, khoai sắn; nên họ cho xây những vựa to để chưa thực phẩm. Vài năm sau ra thăm, họ thấy vựa đã bị chuột cắn phá, gạo và lúa mì bị tràn đầy mối mọt. Người khác rút kinh nghiệm và kết luận chẳng gì bằng vàng bạc, vừa không mất giá, vừa không bị mối mọt, và họ yên trí cất giấu. Nhưng cất đâu cũng chẳng khỏi “tai vách, mặt rừng.” Họ bị kẻ trộm đến khoét vách lấy đi vàng bạc, và những đồ quí giá.
(2) Kho tàng trên trời: Những gì con người có thể làm và tích trữ trong kho tàng trên trời. Trước tiên là những việc lành phúc đức được thu tóm trong 7 mối thương phần xác và 7 mối thương phần linh hồn. Bảy mối thương xác là: cho kẻ đói ăn, cho kẻ khát uống, cho kẻ rách rưới ăn mặc, viếng kẻ bệnh cùng kẻ ở tù, cho khách độ nhà, chuộc kẻ làm tôi mọi, và chôn xác kẻ chết. Bảy mối thương linh hồn: lấy lời lành khuyên người, mở lòng kẻ mê muội, yên ủi kẻ âu lo, răn bảo kẻ có tội, tha kẻ khinh dể ta, nhịn kẻ làm mất lòng ta, cầu nguyện cho kẻ sống và kẻ chết. Thứ đến, là những hiểu biết về Thiên Chúa và tình yêu dành cho Ngài. Hai điều này không thể tách rời vì chúng ta không thể yêu người ta không biết. Kiến thức về Thiên Chúa sẽ giúp chúng ta yêu Ngài mỗi ngày một hơn. Sau cùng, Thiên Chúa dựng nên con người giống hình ảnh của Ngài, và Ngài mời gọi chúng ta trở nên hoàn thiện giống như Ngài. Tiến trình nên hoàn thiện không phải chỉ dứt bỏ tội lỗi; nhưng còn phải tập luyện các nhân đức nữa.
2.2/ Nếu mắt anh sáng, thì toàn thân anh sẽ sáng: Chúa Giêsu dạy: “Đèn của thân thể là con mắt. Vậy nếu mắt anh sáng, thì toàn thân anh sẽ sáng. Còn nếu mắt anh xấu, thì toàn thân anh sẽ tối. Vậy nếu ánh sáng nơi anh lại thành bóng tối, thì tối biết chừng nào!” Mắt sáng mới thấy đường. Mắt mù, loạn thị và loạn sắc sẽ ảnh hưởng trên tầm nhìn của con người. Người mù lòa sẽ khổ vô cùng vì cả vũ trụ đối với anh là một màu đen. Đi đâu anh cũng phải có người hướng dẫn, nếu không sẽ bị té ngã vì những đồ vật trước mặt.
Như mắt sáng cần cho thân thể thế nào, sự khôn ngoan cũng cần cho đời sống tinh thần như vậy. Ít người chịu để ý đến sự mù lòa của trí khôn và tâm hồn; nhưng ảnh hưởng của nó trên con người còn lớn hơn là sự mù lòa trên cơ thể. Những người mù vẫn có thể được cứu độ nếu họ có một niềm tin vững mạnh nơi Thiên Chúa, như anh mù Bartimê thành Jericho hay người mù từ lúc mới sinh trong chương 9 của Tin Mừng Gioan.
Để hiểu điều này, chúng ta hãy suy niệm về câu truyện Chúa chữa người mù từ lúc mới sinh trong Gioan. Những người biệt phái và Do-thái nghĩ họ sáng mắt và hiểu biết mọi sự; nhưng họ đã không nhận ra Chúa Giêsu là Đấng Cứu Độ của họ, lại còn lên mặt kiêu căng, phách lối nên họ đã không nhận được ơn cứu độ như người mù. Nếu chúng ta có mắt sáng nhưng không nhận ra sự thật và sự khôn ngoan, để rồi lầm đường lạc lối trong những cám dỗ và tội lỗi của thế gian, người khác bảo sao chúng ta làm vậy, thì mắt sáng có làm lợi gì cho chúng ta đâu!
ÁP DỤNG TRONG CUỘC SỐNG:
Chúng ta phải học hỏi để có khôn ngoan nhận ra những sai lạc của thế gian và những tăm tối của cuộc đời. Kho tàng ở đâu, lòng chúng ta ở đó. Hãy lo tích trữ cho mình những của cải vững bền trong kho tàng trên trời.
Anthony Đinh Minh Tiên, OP.