Tin Mừng hôm nay nói về dụ ngôn của những nén bạc, trong đó Chúa Giêsu nói về những quà tặng mà mỗi người được nhận từ Thiên Chúa. Tất cả mọi người đều có giá trị nhất định; họ nhận nhận một vài khả năng hoặc biết một vài điều mà họ có thể chỉ lại cho người khác. Không ai chỉ là học sinh, và không ai chỉ là thầy giáo. Tất cả chúng ta đều học lẫn nhau.
Dụ ngôn nén bạc mời gọi mỗi người chúng ta ý thức trách nhiệm với tư cách là người có niềm tin. Ðức tin không là nén bạc để được cất giữ, nhưng phải được đầu tư để phát triển, sinh lợi. “Một đức tin không có việc làm là đức tin chết”.
Nếu chúng ta chỉ đóng khung cuộc sống đạo trong bốn bức tường nhà thờ, nếu chúng ta chỉ giản lược đức tin vào những biểu dương bên ngoài, nếu đức tin chỉ là một mớ những giáo điều phải tin, những điều răn phải giữ, thì quả thực chúng ta đang chôn chặt đức tin như gia nhân đã chôn nén bạc mà chủ đã trao: chúng ta có giữ đạo, nhưng chưa thực sự sống đạo.
Cuộc đầu tư nào cũng bao hàm những bất tất, rủi ro; một đức tin sống động cũng hàm chứa nhiều hy sinh, mất mát. Nhưng chúng ta tin rằng chính lúc chúng ta mất mát là lúc chúng ta được lợi lộc, chính lúc chúng ta quên mình là lúc gặp lại bản thân, chính lúc chết đi là khi được vui sống. Ðó phải là bài trường ca trong cuộc sống của chúng ta.
Người quí tộc đi lãnh nhận vương quyền và ông ta gọi mười người đầy tớ đến trao bạc và dặn họ hãy làm sinh lợi (x.c.12-13). Đó là công việc ông giao cho các đày tớ. Nén bạc được gửi đến từng người như nhau và ông dặn cả mười người hãy làm sinh lợi… Thế mà khi ông trở về, những người đầy tớ được ông gọi đến để xem họ đã làm gì với số bạc ấy thì kết quả thật khác nhau. Người này làm lợi mười nén; kẻ khác làm ra năm nén; kẻ khác nữa bọc kỹ trong khăn. Và cách xử lý của ông cũng khác với từng người.
Trong mười người đầy tớ được giao bạc, mỗi người một nén thì Tin Mừng Luca chỉ tường thuật lại ba người. Người thứ nhất làm lợi được mười nén và anh ta được cai trị mười thành người thứ hai năm nén và được giao trọng trách năm thành. Nhưng với người thứ ba thì không trôi chảy tốt đẹp như thế. Chẳng biết vì lười biếng hay vì sợ rủi ro thất bại, anh này đem nén bạc của chủ “bọc khăn cất kỹ”. Dù vì lý do nào đi nữa, anh cũng thấy làm như thế là không ổn nên tìm cách chống chế và “đổ thừa” cho ông chủ: “Vì ông là người khắc nghiệt”!
Đối với người làm sinh lợi, ông đã khen và ban trọng thưởng: cầm quyền cai trị số thành tương đương với số nén sinh lợi. Hơn nữa, ông đã lấy nén bac của người đầy tớ làm biếng đã giấu bọc trong khăn và trao thêm cho người có mười nén. Khi nghe người khác tâu lại rằng: anh ấy đã có mười nén, thì ông đã trả lời: ai đã có thì cho thêm; ai không có thì ngay cái nó đang có, sẽ bị lấy đi (26). Còn người đầy tớ biếng nhác lại còn lý luận rằng: anh ta không làm sinh lợi vì chủ anh có tính hà khắc “Đòi cái không gửi, gặt cái không gieo” (20).
Và chủ đã xử anh dựa trên lời anh đã nhận xét. Thật ra điều nhà vua cần không phải là sự khéo léo làm sinh lợi của đầy tớ, mà là sự trung thành của họ với mệnh lệnh của Ngài, và nén bạc là hình ảnh về sự trung thành đó. Vua đặt lòng tin vào mỗi người, nên đã giao số bạc cho họ như nhau, nhưng mỗi người lại có một hình ảnh khác nhau về vị vua của mình, nên họ đã có kết quả khác nhau khi được nhà vua gọi đến.
Có một số người ghét vua, nên cử người đến nói rằng: Không muốn ông này làm vua họ (14). Sau khi vua được phong vương trở về, vua đã sai quân đi bắt những kẻ thù địch của mình và giết chết (27). Đây là hình ảnh của Đức Ki-tô sau cái chết, Ngài đã được Chúa Cha tôn phong làm Đức Chúa, làm Đấng Ki-tô (Cv 2,33-36). Nhưng Ngài thể hiện lòng thương xót, chứ không như các vị vua trần gian tìm cách tiêu diệt những kẻ hại mình: “Ta muốn lòng nhân, chứ không cần lễ tế” “Thà một người tội lỗi hối cải….” “Ta đến để kêu gọi những người tội lỗi”. “Xin vui lòng cho tôi một kỳ hạn, để tôi chăm bón, xới đất, may ra sang năm nó có quả”…
Chẳng phải ông chủ đã tin tưởng giao cho anh số bạc đồng đều như các bạn sao? Chẳng phải điều ông chủ muốn anh cũng như các bạn là “làm ăn sinh lợi” sao? Các bạn anh được trọng thưởng vì đã “sinh lợi” nén bạc ông giao phó chứ không phải vì số lời được năm nén hay mười nén. Việc anh đem “đóng băng” vốn liếng của chủ không phải là bảo vệ tài sản cho chủ mà thực chất là phá hỏng kế hoạch của ông. Anh bị coi là “đầy tớ tồi tệ” và bị tước hết những gì anh đang có chỉ vì không biết sinh lời cho chủ mình.
Dụ ngôn những nén bạc trong đoạn Tin Mừng hôm nay, mời gọi mọi người ý thức hơn về trách nhiệm của mình đối với ơn đức tin mà Chúa đã ban cho chúng ta, trong ngày chúng ta lãnh nhận Bí tích Rửa Tội.
Thật vậy, đức tin mà Chúa trao cho mỗi người chúng ta là những nén bạc. Lãnh nhận những nén bạc đó rồi, chúng ta không được phép đem chôn giấu chúng đi, mà trái lại, chúng ta phải biết đem chúng ra để đầu tư, để phát triển, để sinh lời. Hay nói rõ hơn, bổn phận của chúng ta là phải sống đức tin hằng ngày, để nhờ đó, mọi người nhìn thấy đời sống tốt lành của chúng ta mà nhận ra Thiên Chúa.
Lãnh nhận ơn Chúa là hồng ân, nhưng hồng ân luôn gắn liền với trách nhiệm. Nói cách khác,“Đức tin không có việc làm là đức tin chết”. Vì thế, Lời Chúa hôn nay mời gọi chúng ta hãy cố gắng sống tốt, đầu tư tích lũy những nghĩa cử yêu thương, tấm lòng bao dung, nhân từ, đại lượng… ,có thế, ánh sáng ngày chúng ta lãnh nhận Bí tích Rửa Tội mới được chiếu tỏa, nếu không, chẳng khác gì đèn sáng nhưng lại đặt dưới gầm giường hay trong thùng.
Ta hãy dâng lời cảm tạ Chúa vì hồng ân đức tin ta đã lãnh nhận. Xin Chúa ban thêm can đảm, để đức tin của ta thực sự được đầu tư trong từng giây phút của cuộc sống, để đáng được phần thưởng Chúa ban trong ngày Ngài trở lại vinh quang.
Huệ Minh