GIÁO PHẬN LONG XUYÊN
TÂN PHÚC ÂM HÓA CỘNG ĐOÀN GIÁO XỨ
VỚI SINH HOẠT ĐIỀU HÀNH
Anh chị em thân mến,
Các giám mục chúng tôi xin gửi đến toàn thể cộng đoàn Dân Chúa trong giáo phận lời chào chúc bình an và tình yêu của Chúa Kitô. Tiếp tục chủ đề “Tân Phúc Âm Hóa Cộng Đoàn Giáo Xứ” của Hội Đồng Giám Mục Việt Nam cho năm 2015, chúng tôi xin gửi đến anh chị em thư mục vụ tháng 7 với chủ đề “Giáo Phận Long Xuyên Tân Phúc Âm Hóa Cộng Đoàn Giáo Xứ Với Sinh Hoạt Điều Hành”.
Mô hình lý tưởng cho công cuộc Tân Phúc Âm Hóa Cộng Đoàn Giáo Xứ được Hội Đồng Giám Mục Việt Nam giới thiệu là cộng đoàn tín hữu thời Giáo Hội sơ khai trong sách Tông Đồ Công Vụ (Cv 2, 42-47. Đây là một cộng đoàn phong phú bao gồm 4 chiều kích quan trọng và hỗ tương. Chiều kích thứ nhất là phụng vụ (leiturgia); họ “siêng năng bẻ bánh và cầu nguyện không ngừng” (c 42). Chiều kích thứ hai là hiệp thông (koinonia); “Các tín hữu luôn luôn hiệp thông với nhau” (c. 42). Chiều kích thứ ba là phục vụ (diakonia); “Họ để mọi sự làm của chung. Họ dùng bữa với niềm vui đơn thành” (c.46). Và chiều kích thứ tư là chứng tá (martyria); “Họ ca tụng Thiên Chúa và được toàn dân thương mến. Và Chúa cho cộng đoàn mỗi ngày có thêm người được cứu độ” (c. 47).
Áp dụng giáo huấn của Công đồng Vaticanô II vào công cuộc Tân Phúc Âm Hóa Cộng Đoàn Giáo Xứ, thì giáo xứ được định nghĩa là Dân Thiên Chúa. Theo đó, đoàn dân này có vị thủ lãnh là Đức Kitô. Địa vị của đoàn dân này là được vinh dự và tự do làm con Thiên Chúa, và Thánh Thần ngự trong tâm hồn họ như trong đền thờ. Luật nền tảng của đoàn dân này là yêu thương nhau, yêu thương như chính Chúa Kitô đã yêu thương. Mục đích phải nhắm tới của đoàn dân này là phát triển Nước Thiên Chúa đã được khai nguyên trên trần gian cho đến khi được Ngài hoàn tất trong ngày tận thế. Trong sứ vụ phát triển Nước Thiên Chúa, đoàn dân này được mời gọi tham dự vào sự sống, bác ái, và chân lý từ Đức Kitô, và được Người sử dụng như khí cụ cứu rỗi mọi người bằng cách sai đi khắp thế giới như ánh sáng trần gian và như muối đất (Hiến chế tín lý về Giáo Hội số 9b)
Cụ thể hơn, theo tông huấn Niềm Vui Tin Mừng của Đức Thánh Cha Phanxicô, thì “Nếu giáo xứ tỏ ra có khả năng tự canh tân và thích nghi liên tục, nó sẽ tiếp tục là Hội Thánh sống động giữa các gia đình của các con trai con gái mình. Điều này có nghĩa rằng giáo xứ thực sự tiếp xúc với gia đình và các cuộc đời của những con người, và không trở thành một cơ chế cách ly với con người, hoặc trở thành một nhóm khép kín gồm chỉ một ít người được tuyển chọn. Giáo xứ là sự hiện diện của Hội Thánh tại một địa phương nhất định, một môi trường để lắng nghe Lời Chúa, để lớn lên trong đời sống Kitô hữu, để đối thoại, để rao giảng, để làm việc bác ái, để thờ phượng và để cử hành (số 28). Như vậy, giáo xứ trở thành một gia đình của Thiên Chúa.
Ngoài ra, theo huấn giáo của Liên Hiệp Các Hội Đồng Giám Mục Á Châu, giáo phận Long Xuyên có thể Tân Phúc Âm Hóa cộng đồng giáo xứ theo 4 cách thế để Giáo Hội hiện diện tại Á Châu. (*)Trước hết, cộng đđoàn Kitô hữu phải là cộng đòan hiệp thông, nơi đó, giáo dân, tu sĩ và giáo sĩ nhận biết nhau, chấp nhận nhận như anh chị em. (*) Kế là một cộng đoàn tham gia, nơi mà các ân sủng của Chúa Thánh Thần trao tặng cho mọi tín hữu, giáo dân, tu sĩ, giáo sĩ, đều được công nhận và hoạt động. (*) Sau nữa là một cộng đđoàn luôn trung thành làm chứng tá cho sự sống lại của Chúa Kitô, và luôn vươn đến với người dân có những niềm tin khác bằng sự đối thoại để hướng tới giải thoát toàn diện. (*) Cuối cùng, cộng đđoàn tín hữu phải là một Giáo Hội phục vụ như một dấu chỉ tiên báo, dám vượt trên thế giới này để đạt tới một vương quốc hiển nhiên đang đến.
Tuy nhiên, trong công cuộc Tân Phúc Âm Hóa Cộng đoàn Giáo Xứ với sinh hoạt điều hành, giáo phận Long Xuyên cần ý thức về một bối cảnh xã hội cụ thể và đặc thù của miền tây Nam Bộ ngày nay. Trước hết, một xu hướng nổi bật trong xã hội ngày nay là tương giao giữa con người với con người chủ yếu dựa vào “chức năng” của một người có thể đáp ứng nhu cầu thực tiễn. Theo xu hướng này, thì sẽ không còn chỗ đứng cho tương quan yêu thương, phục vụ, và hy sinh cho nhau. Kế đến, cũng phải kể đến một xã hội tiêu thụ với chủ trương “kinh tế là trên hết” và “cạnh tranh không thương xót”. Theo đó, thì hệ quả sẽ là sự dửng dưng đến vô cảm trước tình cảnh của tha nhân, vô cảm ngay cả đối với những người trong thân bằng quyến thuộc của gia đình, gia tộc, và làng xóm láng giềng. Cuối cùng, đây cũng còn là một xã hội mà trong đó, các gia đình đang mất dần ảnh hưởng trong xã hội Việt Nam, và đang bắt đầu xuất hiện những mô hình gia đình thả lỏng để buông thả theo dục vọng cá nhân và tự do ích kỷ.
Trong bối cảnh này, công cuộc Tân Phúc Âm Hóa Cộng Đoàn Giáo Xứ với sinh hoạt điều hành của giáo phận Long Xuyên cần tiến tới một mô hình giáo hội Hiệp Thông giữa các cộng đoàn nhỏ. Theo đó, các nhóm bổ sung nhau bằng chia sẻ Lời Chúa, sứ vụ và đời sống. Trong đó, các nhóm hiệp nhất với nhau trong việc cử hành phụng vụ, cùng một mục tiêu tông đồ trong việc sống bác ái. Với lý tưởng này, giáo xứ là sự hiệp thông gia đình hơn là một thể chế, hay một cơ cấu nặng nề.
Cụ thể hơn, tại Long Xuyên, các giáo xứ cần được Tân Phúc Âm Hóa với sinh hoạt điều hành tập trung vào 3 sắc thái sau đây:
1. Giáo xứ cần được canh tân trở thành một cộng đoàn bao gồm mọi Kitô hữu và mọi tâm hồn thành tâm thiện chí, luôn sống hiệp thông, để trong sự hiệp thông, tất cả đều nỗ lực góp phần xây dựng Nước Thiên Chúa. Ở đây, bật lên vẻ đẹp của một Thiên Chúa yêu thương, đang ngóng chờ những đứa con trở về để sống phẩm giá con Thiên Chúa và là anh chị em với nhau. Trong gia đình này, không có dấu vết của một vị Thiên Chúa oai nghiêm lạnh lùng của một ông chủ được phục vụ hay một quan tòa kết án, trừng phạt và loại trừ. Trong cộng đoàn này cũng không có những người tín hữu vô danh, không nhìn nhận, và bị mất hút giữa cộng đoàn Dân Chúa.
2. Vai trò lãnh đạo của linh mục trong cộng đoàn: Là hiện thân của Đức Kitô Phục Sinh hiện diện giữa cộng đoàn để làm cộng đoàn sinh động, điều phối, tạo hồn cho mọi sinh hoạt – đồng hành với đồng nghiệp (linh mục) đồng đạo (tu sĩ và giáo dân) và đồng bào (dân chúng):
+ Nối kết giữa thế giới Thiên Chúa với thế giới con người: Bí tích và nhân bản
+ Vâng phục vì tự do của con cái thiên Chúa
+ Sự lắng nghe của linh mục
+ Phối hợp với các nhóm nhỏ trong giáo xứ
+ Mở rộng để ra đi ngoại biên
3. Đào tạo giáo dân trưởng thành trong chiêm niệm và trong hoạt động Tham Gia – Hiệp Thông – Đồng Trách Nhiệm vì sứ vụ
+ Chương trình thường huấn
+ Đào tạo nhân sự tương lai với tinh thần Giáo Hội toàn cầu.
+ Giuse Trần Văn Toản + Giuse Trần Xuân Tiếu
Giám Mục Phụ Tá Giám Mục Giáo Phận Long Xuyên