Với trang Tin Mừng hôm nay, ta tiếp tục suy niệm về Bài Giảng Trên Núi được tìm thấy ở trong chương 5 đến chương 7 của Tin Mừng Mátthêu. Thánh Mátthêu thống nhất và sắp xếp lại các lời dạy của Chúa Giêsu để sống cách sống mới Luật Chúa 3 chương5, 6, và 7 đều đưa ra một quan điểm về cách một bài giáo lý được thực hiện trong các cộng đoàn của những người Do Thái cải đạo ở nửa thế kỷ thứ hai ở Galilê và Syria.
“Đừng xét đoán để khỏi bị xét đoán” : Chủ đề này nhấn mạnh về lờinói nhiều hơn hành động.
Quyền xét xử là của Thiên Chúa. Chỉ Thiên Chúa mới biết được lòng dạ con người. Không có gì bí ẩn mà Chúa không biết, còn loài người chỉ nhìn thấy cái vỏ bề ngoài. Mà nếu chỉ xét theo cái vỏ bề ngoài thì sẽ gặp rất nhiều sai lầm vì có khi “xanh vỏ mà đỏ lòng”. Vì thế, quyền xét xử phải để dành cho Thiên Chúa.
Từ câu mở đầu, thánh sử Matthêu đã nêu bật nguyên nhân dẫn đến việcchúng ta bị xét đoán là do chúng ta đã xét đoán. Chúng ta dễ nói lên ý kiến, nhận định chủ quan về người khác, mặc dù chúng ta chẳng có trách nhiệm để làm việc đó. Nhất là khi chúng ta có ảo tưởng cho rằng mình đạo đức hơn người, có khả năng hơn người, có quyền hơn người … là chúng ta dễ dàng phê phán không thương tiếc. Thậm chí có người nói cản. Nói bừa để tỏ ra ta đây hiểu biết lề luật, nắm vững đường lối… mà châm chọc, chê bai người khác. Đôi khi có người cũng cho rằng: đó là vì tinh thần bác ái, muốn người khác nên tốt nhưng sợ không dám nói thẳng. Về nhận xét của mình…mà sẵn sàng rêu rao cho mọi người biết về những sai lầm, khiếm khuyết của người khác… để đề cao mình hơn.
Điều kiện đầu tiên để có một cuộc sống chung tốt trong cộng đoàn là đừng xét đoán anh em hay chị em, đó là, bỏ đi những thiên kiến ngăn cản đời sống trong sáng của cộng đoàn. Điều này cụ thể có ý nghĩa gì? Tin Mừng của Gioan đưa ra một ví dụ cụ thể về cách thế mà Chúa Giêsu đã sống trong cộng đoàn với các môn đệ. Chúa Giêsu nói: “Thầy không còn gọi anh em là tôi tớ nữa, vì tôi tớ không biết việc chủ làm. Nhưng Thầy gọi anh em là bạn hữu, vì tất cả những gì Thầy nghe được nơi Cha Thầy, Thầy đã cho anh em biết” (Ga 15, 15).
Chúa dạy chúng ta: Đừng bao giờ xét đoán. Đây là một lệnh truyền và lệnh truyền này có nghĩa là “đừng bao giờ xét đoán không tốt cho kẻ khác”, đừng kết án ai, vì xét đoán này là công việc của Thiên Chúa, Đấng thấu suốt mọi sự, không ai được thay thế cho Thiên Chúa. Hơn nữa, mỗi người phải xác tín rằng mình không được quyền lưu ý kẻ khác về tội của họ, vì ai nấy đều là kẻ có tội. Vì thế người đời vừa nhắc nhở vừa khiển trách chúng tavề tội xét đoán kẻ khác mà quên đi tội lỗi của mình.
Chúa Giêsu nhắc chúng ta về thận phận của chính mình tại sao chúng ta quá chú tâm đến “cọng rơm trong mắt của người anh em mà quên đi mình đang vác một cái xà”. Cái xà ấy đã che phủ con mắt đức tin của chúng ta, và chúng ta chỉ còn soi mói cái xấu của người anh em mà không biết là: người khi lên án, xét đoán người khác là chính chúng ta đang tự lên án, kết tội mình. Ở đây, Chúa Giêsu nhắc chúng ta phải dè dặt khi xét đoán người khác.
Trên hết mọi sự, ta hãy nhớ lại thân phận bụi tro của ta cũng dầy những khuyết điểm tội lỗi… mà bao dung tha thứ những lỗi lầm của anh chị em đồng loại. Có thế, ta mới đấm ngực ăn năn thú nhận và không lên mặt hợm hĩnh khi góp ý xây dựng người anh em, không coi thường, khinh khi người khác mà biết đón nhận nhau trong đức ái.
Để giúp cho những người đạo đức giả ưa thích sửa lưng người khác. Chúa Giêsu mời gọi họ nỗ lực khiêm tốn nhìn nhận lầm lỗi của họ, hãy sửa đổi tâm hồn, hãy “lấy cái xà ra khỏi mắt mình trước đã, rồi sẽ thấy rõ, để lấy cái rác ra khỏi mắt người khác”.
Trước tiên, ta hãy can đảm làm thầy dạy sửa sai cho chính mình trước khi đứng ở nơi cao làm thầy dạy sửa bảo người khác. Hãy đứng về phía anh em để cầu xin lòng thương xót Chúa chứ đừng dành chỗ của Chúa mà “xét đoán” anh em.
Và rồi trong sâu thẳm lòng ta, ta xin Chúa giúp ta cởi bỏ mọi thứ mặt nạ, đã ăn sâu vào da thịt ta, để ta thôi đánh lừa nhau, không còn đánh lừa Chúa và chính mình nữa. Ước gì mỗi người chúng ta xây dựng bầu khí chân thành, để ta được lớn lên trong bình an.
Huệ Minh