I. BƯỚC ĐẦU ƠN GỌI.
Đức Cha Paul Marcel Piquet Lợi sinh ngày 24.08.1888 tại Giáo Xứ Notre Dame des Champs, Giáo Phận Paris. Ngài là người con trai thứ 7 trong gia đình có 8 người con. Ông Bà thân sinh là những người đức hạnh. Trong gia đình đạo đức này, Thiên Chúa đã tuyển chọn 2 linh mục.
Vào tháng 12.1894, người mẹ dấu yêu qua đời, Marcel mới 6 tuổi! Vì thế mà cậu bé M. Piquet đã đặt trọn tình yêu và lòng tín thác của mình vào Người Mẹ trên Trời là Đức Trinh Nữ Maria Vô Nhiễm.
Năm lên 10, cậu Marcel tỏ ý muốn trở thành nhà truyền giáo. Người cha sẵn lòng và tạo mọi điều kiện thuận lợi cho cậu. Ngày 15.09.1908, Marcel Piquet nhập Đại Chủng Viện Thừa Sai Bièvres. Thầy là một chủng sinh vui tính, năng động, nhiệt tình, thầy luôn nỗ lực đạt lý tưởng Linh Mục Thừa Sai trong Tình Yêu Quan Phòng của Thiên Chúa, tôn sùng Đức Mẹ Vô Nhiễm cách đặc biệt. Ngày 29.07.1912, thầy Marcel Piquet lãnh chức Linh Mục và nhận sứ vụ truyền giáo tại Địa phận Đông Đàng Trong.
II. SỰ NGHIỆP THỪA SAI.
Ngày 29.12.1912, Cha Marcel Piquet đến Qui Nhơn. Ngài được Đức Cha Grangeon đặt tên Việt là Lợi và được gửi đến Cha Tardieu Phú, cha sở Hội Đức để học tiếng Việt và phong tục địa phương. Sau 1 năm, Cha Marcel Piquet Lợi được chỉ định làm Phó Xứ Đồng Quả. Tháng 9.1916, Cha Marcel Piquet Lợi được bổ nhiệm làm Giám Đốc kiêm Giáo Sư Triết tại Đại Chủng Viện Đại An, Qui Nhơn. Trong 8 năm tại Đại Chủng Viện, ngài đã thành công trong việc đào tạo giáo sĩ bản quốc, đồng thời cũng có được những kinh nghiệm thiết thực về con người Việt Nam.
Năm 1924, Cha Piquet Lợi nhận trách nhiệm Cha Sở giáo xứ Dinh Thuỷ, Ninh Thuận. Năm 1927, Ngài làm cha sở Hộ Diêm. Tại đây, ngài tiếp tục công tác thừa sai và công trình thuỷ lợi … mà Cố Villaume là cha sở đầu tiên của Hộ Diêm và các vị kế thừa đã tạo lập. Một trong những công trình lớn Ngài đã thực hiện là ngôi Thánh Đường Hộ Diêm, và các nhà thờ: Cà Đú, Gò Đền, Phước Thiện, Phước An.
Cuối năm 1941, cha M. Piquet Lợi được chỉ định làm Tổng Đại Diện Địa phận và sau khi Đức Cha Tardieu Phú qua đời, ngài được đề cử làm Bề Trên Địa phận Qui Nhơn.
Ngày 11.11.1943, Cha Marcel Piquet Lợi được bổ nhiệm làm Giám Mục Địa phận Qui Nhơn. Ngày 18.01.1944 Đức Cha Drapier, Khâm Sứ Toà Thánh ở Huế, tấn phong Giám Mục cho Cha Marcel Piquet Lợi Lợi tại nhà thờ Chánh Toà Qui Nhơn. Một cuộc sống mới bắt đầu với nhiều thử thách.
Từ ngày 19.12.1946, Nha Trang trở thành trung tâm của Địa Phận. Đức Cha Marcel Piquet Lợi tạm thời di Tiểu Chủng Viện Qui Nhơn về Dinh Thủy, Ninh Thuận. Đến năm 1952, Tiểu Chủng Viện được dời về Nha Trang.
Ngày 05.07.1957, Toà Thánh thành lập Giáo Phận Đại Diện Tông Toà Nha Trang và giao cho Đức Cha M. Piquet Lợi coi sóc. Ngày 24.11.1960, thành lập hàng Giáo Phẩm Việt Nam. Ngày 23.06.1961, Đức Cha M. Piquet Lợi nhậm chức Giám Mục Chính Toà Giáo Phận Nha Trang với châm ngôn: “Ut in omnibus maxime ametur Deus” (Để trong mọi sự Thiên Chúa được hết lòng yêu mến) với huy hiệu “Chiên Con cầm cờ chiến thắng”.
Nhận Giáo Phận mới với bao nhu cầu cấp thiết , Đức Cha M. Piquet đã thực hiện ngay những quyết định quan trọng :
• Đức Cha chính thức dời Dòng về cơ sở mới tại Bình Tân, Nha Trang..
• Năm 1958, Đức Cha xây dựng Tiểu Chủng Viện Sao Biển tại Thanh Hải Nha Trang và lập Hội Dòng Khiết Tâm Đức Mẹ tại Bình Cang Nha Trang.
• Năm 1959, Đức Cha xây dựng Đan Viện Carmêlô. Ngài tin tưởng vào sự hiện diện chứng tá thầm lặng và thánh thiện của các nữ đan sĩ và lời cầu nguyện của các chị là hậu thuẫn tinh thần cho Giáo Phận Nha Trang.
III. NHỮNG NGÀY CUỐI ĐỜI.
Ngày 09.06.1966, sức khỏe của Đức Cha suy sụp, bán thân bất toại. Ngày 11.06.1966, Ngài được xức dầu bệnh nhân, và chuyển vào bệnh viện St Paul Sài Gòn. Ngày 07.07.1966, chứng bướu độc ở thận đột biến nguy kịch. Ngày 11.07.1966, lúc 3giờ 45 sáng, Ngài nhẹ nhàng trút thở hơi cuối cùng, hưởng thọ 78 tuổi.
Linh cửu của ngài được quàn tại Nhà Thờ Chính Toà Sài Gòn ba ngày cho cộng đồng Dân Chúa kính viếng. Ngày 14.07.1966, Đức Cha Palmas, Khâm Sứ Toà Thánh cử hành long trọng Thánh Lễ cầu hồn.
Linh cửu ngài được di về Toà Giám Mục Nha Trang để trong ba ngày cho giáo dân kính viếng. Ngày 18.07.1966, Đức Cha Simon Hoà Nguyễn Văn Hiền, Giám Mục Giáo Phận Đà Lạt chủ sự Thánh lễ an táng. Đức Cha Marcel Piquet Lợi an nghỉ trong ngôi mộ phía trước tiền đường Nhà Thờ Chính Toà Nha Trang.
IV. GIA SẢN TINH THẦN CỦA VỊ GIÁM MỤC TIÊN KHỞI GIÁO PHẬN NHA TRANG.
Lòng mến yêu và tôn sùng Đức Trinh Nữ Maria Vô Nhiễm cách đặc biệt cùng với sự vui vẻ, hăng hái, trung thực và nhiệt tình là những nét nổi bật của Đức Cha M. Piquet Lợi ngay khi còn là chủng sinh. Vì thế, chúng ta có thể ghi lại vài nét tiêu biểu tấm lòng của Ngài đối với Đức Mẹ Vô Nhiễm:
• Khi còn là cha sở Hộ Diêm, ngài thành lập Hội Con Đức Mẹ để từ đó lan rộng khắp Giáo Phận.
• Khi trở thành chủ chăn giáo phận, Ngài đã:
– Chọn Đức Mẹ Vô Nhiễm làm Quan Thầy Giáo Phận Nha Trang.
– Thành lập Tiểu Chủng Viện Nha Trang với danh hiệu Mẹ Sao Biển
– Thành lập Hội Dòng Giáo Phận với tước hiệu Khiết Tâm Đức Mẹ Nha Trang.
nguồn: GiaophanNhaTrang.org